Park zajmuje ok. 15 hektarów terenu między osiedlami Jagiellońskim, Powstań Narodowych, Rzeczypospolitej, Bohaterów II Wojny Światowej i Polan. Dawniej była tu fabryka mieszkań, później miało powstać osiedle.
Mieszkańcy Rataj domagali się tego parku od dziesięcioleci. Zieleń była tu planowana od lat 60. ubiegłego wieku. Jednak gdy dawni właściciele zaczęli odzyskiwać swoje tereny, pojawiła się groźba, że zamiast parku stanie tutaj pawilon handlowy czy stacja benzynowa. Później osiedle bloków chciał tu postawić poznański deweloper Wechta.
Prawie dekadę temu mieszkańcy zaczęli się organizować pod petycją o niezabudowywanie tego terenu. Zebrano ok. 2 tys. podpisów. O park przez lata walczył wówczas osiedlowy - a dziś miejski - radny Adam Pawlik oraz stowarzyszenie My-Poznaniacy.
Przetarg na koncepcję zagospodarowania dwóch części parku wygrały dwie pracownie: Perspektywa oraz Trzy Małe Drzewka. Pierwsza projektowała część parku na zlecenie miasta, druga - część parku zarządzaną przez radę osiedla Rataje.
To będzie najdroższy park w Polsce
Miasto założyło, że koszt budowy nowego parku wyniesie 21 mln zł - czyniąc Park Rataje najdroższym takim obiektem w mieście. W 2016 r. projekt parku dostał najwyższą ocenę punktową w konkursie o środki unijne i otrzymał 12,92 mln zł dofinansowania. - Ten największy, realizowany dotychczas przez miasto projekt zagospodarowania terenów zieleni w pełni wkomponowuje się w obecną strategię Poznania podniesienia jakości życia mieszkańców - podkreślał wtedy Maciej Wudarski, zastępca prezydenta Poznania.
Nadzór nad budową parku sprawuje spółka Poznańskie Inwestycje Miejskie. W marcu 2017 r. wybrała wykonawcę robót. Zgłosiło się 8 firm. Najtańsza okazała się Skanska, która obiecała wybudować Park Rataje za 14,3 mln zł. I to z tą firmą umowę zawarł PIM.
Jak będzie wyglądać park?
Pierwsza część parku znajduje się przy os. Polan - między stacją benzynową i kościołem. W centrum tej części parku ma się znaleźć tzw. ogród zmysłów. - W każdej strefie ma być inna roślinność. Szum traw to zmysł słuchu, owocowe krzewy to smak, zioła - zapach, a wysypane na nawierzchni kora, piasek i żwir przypominać mają o zmyśle dotyku - wyliczała Angelika Korczyńska z pracowni Perspektywa. Poza tym przy os. Polan ma się znaleźć plac zabaw, polana piknikowa, siłownia zewnętrzna, tor rowerowy z wykorzystaniem ściętych drzew, pergole z bluszczem oraz dwa boiska.
Część parku jest objęta opieką konserwatora zabytków, stąd pomysł na wyeksponowanie śladów torów średzkiej kolei powiatowej, która działała do lat 70.
Dwie lokomotywy w renowacji
Śladem prowadzi ścieżka z wtopionymi torami kolejowymi, przystankami i ławkami naśladującymi dworzec, a przede wszystkim z lokomotywami i wagonem przypominającymi historię tego miejsca. Znajdą się tu miejsca do siedzenia wraz z tablicami informacyjnymi na temat historii kolei średzkiej, szlabany kolejowe, zapory, znaki kolejowe, tablice z nazwami stacji.
Renowacja dwóch lokomotyw - parowej z serii Tkt48-130 oraz mniejszej, wąskotorowej typu Dn2t BAZIEL, a także wagonu restauracyjnego, rozpoczęła się na początku roku w Swarzędzu. Oczyszczone, wymalowane i zabezpieczone eksponaty staną w powstającym parku Rataje. – Współpracujemy z miłośnikami kolei, żeby odtworzyć kolory z czasów kolei średzkiej – mówił Paweł Śledziejowski, prezes spółki Poznańskie Inwestycje Miejskie, która realizuje inwestycję. - Sam przewóz dużego parowozu był skomplikowaną operacją, bo jechał na własnych kołach z Kępna - wyjaśniał prezes PIM.
W sierpniu lokomotywa i wagon stanęły w parku. Ze względu na gabaryty pojazdy były transportowane nocą. Na rondzie Żegrze trzeba było zdjąć część sieci trakcyjnej.
ROBERT WOZNIAK
W drugiej połowie sierpnia park wzbogaci się jeszcze o lokomotywę wąskotorową. Na Ratajach stanie szlaban z XIX wieku, otwierany na korbę, lecz – dla bezpieczeństwa – unieruchomiony. Będą też kozioł oporowy (konstrukcja stawiana na końcu toru, uniemożliwiająca wyjechanie z niego) oraz semafor.
Ogród dla pięciu zmysłów
Drugi projekt dotyczy terenów, które wciskają się między bloki po obu stronach os. Rzeczypospolitej. Istnieje już tutaj wybieg dla psów i plac zabaw. Natalia Maćków z pracowni Trzy Małe Drzewka: - Jest wybieg, ale brakuje miejsca zabaw dla czworonogów. Taki plac z równoważniami i przeszkodami do przeskakiwania powstanie obok miejsca dla dzieci i seniorów. Dla najmłodszych będą fontanny, trampoliny i kopalnie piasku, a dla ich dziadków - urządzenia do rehabilitacji. Będzie też coś dla młodzieży - tzw. strefa mocnych wrażeń ze skateparkiem oraz wysokie na 6 metrów wieże liniowe z mostami.
Tak ma wyglądać park Rataje (wizualizacje) Trzy Małe Drzewka
W parku znajdą się miejsca aktywnego wypoczynku, ścieżki rowerowe, plac z fontanną oraz tzw. ogród zmysłów z dydaktyczną ścieżką sensoryczną. Będą też nowe drzewa i krzewy.
Prace trwają
Prace nad nowym obliczem parku ruszyły w lutym 2017 r. Zaczęło się od porządkowania terenu, m.in. usuwania starych drzew. Do końca jesieni w parku pojawiły się już nowe krzewy, drzewa, ścieżki, a także antresola z ławkami, którą w przyszłości porośnie winorośl.
W parku wyrosną m. in. buki, graby, klony, jabłonie, wiśnie, śliwy, kasztanowce, jarzęby i lipy. Będą też piękne berberysy, jałowce, cisy i róże. – Zasiejemy także pnącza, byliny, trawy ozdobne i prawie 13,5 tys. krokusów. W jednej części parku posadzimy w sumie 380 drzew i ponad 5,5 tys. krzewów, druga część to 107 drzew, ponad 14 tys. krzewów i 440 krzewów owocowych, takich jak agrest, malina, jagoda, porzeczka, aronia, jeżyna i pigwowiec. W tej części parku będzie też można poczuć zioła z najdalszych zakątków świata, m. in. szałwię, tymianek, rozmaryn, miętę, melisę, lubczyk i oregano – wyliczał Przemysław Kaniewski, kierownik budowy w Skanska.