Po dwóch latach anarchiści, zgodnie z umową, oddali w środę klucze do kamienicy na narożniku Paderewskiego i Starego Rynku Przemysławowi Woźnemu, prezesowi spółki Paderewskiego Poznań. W zamian dostali 125 tys. zł na realizację statutowych celów Wielkopolskiego Stowarzyszenia Lokatorów, które pomaga nękanym najemcom mieszkań w kamienicach, a także koczującym w Poznaniu Romom. Ponadstuletnia kamienica rozpoczyna nowy rozdział.
Chaos, jaki teraz panuje w budynku, jest trudny do opisania. Wygląda to tak, jakby mieszkańcy wynieśli się na pięć minut przed umówioną godziną przekazania kluczy: na fotelu niedojedzone winogrona, w kuchni resztki jedzenia i worek starych bułek, wysypujących się na podłogę. Na ścianach malunki, hasła, odezwy, bon moty. I regulamin korzystania z budynku, w którym jest m.in. o tym, że trzeba po sobie sprzątać.
Są też zachwycające widoki z okien, nawet na katedrę i uroczy, przeszklony dach oświetlający klatkę schodową.
Kamienica, a formalnie nawet dwie: przy ul. Paderewskiego 1 i Szkolnej 2 ma długą i ciekawą historię.
Mieszkalno-handlowe zabudowania wzniósł pod koniec XIX w. Emanuel Tomski. Fasada była w stylu eklektycznym, z licznymi zdobieniami. Na rogu, na wysokości drugiego piętra rozpoczynał się wykusz zwieńczony na dachu okazałą kopułą.
W 1919 r. właścicielem nieruchomości został Bolesław Mirzyński i wydzierżawił ją Stefanowi Schaeferowi na ekskluzywny sklep z modą męską. Schaefer przejął kamienicę na własność w 1932 r. i zabrał się za gruntowną przebudowę. W efekcie budynek został unowocześniony: zniknęły wieżyczki i balkony, a narożny budynek podwyższono o jedną kondygnację.
Kronika Miasta Poznania
W trakcie remontu połączono też kamienice od strony Szkolnej i Paderewskiego (wówczas ul. Nowej) i na sklep zaadaptowano pierwsze piętro. Schaefer umieścił tam warsztaty krawieckie, przymierzalnie, wypożyczalnie strojów i biuro. W piwnicy natomiast ulokował pomieszczenia socjalne i magazyny.
Kronika Miasta Poznania
Nad narożnikowym wejściem pojawił się neon Dom Mody Gentelman, a w sklepie nowe regały z fińskiej brzozy, która stwarzała ponoć wyjątkowy mikroklimat.
Powiększone zostały też okna wystawowe. Syn Stefana Schaefera, również Stefan, w rozmowie z Andrzejem Niziołkiem, opublikowanej w 1994 r w Kronice Miasta Poznania tak opisywał wystawy: "Każda witryna była oddzielona od drugiej i na każdej było coś innego eksponowane. Wystawy były robione tematycznie - w jednym oknie pokazywane były np. tylko krawaty, w drugim garnitury, a w trzecim eleganckie płaszcze. Na narożnikowej wystawie, przy głównym wejściu do sklepu była ekspozycja wyłącznie krawatów i muszek, urozmaicona spinkami do mankietów, czy chusteczkami (...)".
Kronika Miasta Poznania
Ekspozycję zmieniano co dwa tygodnie, ?by nie dopuścić do monotonii i zniszczenia towarów?, które mogły się zakurzyć i wyblaknąć na słońcu.
Kronika Miasta Poznania
Gdy Niemcy weszli do Poznania, we wrześniu 1939 r., sklep przejął Artur Kunze, dotychczas zatrudniony u Schaefera jako krawiec. Wtedy też Gentelmen został zamieniony w sklep mundurowy dla oficerów SS. I tak było przez całą wojnę, bo gmach narożnikowy, prawdopodobnie jako jedyny na całym Starym Rynku, przetrwał zawieruchę (bomba uderzyła tylko w kamienicę od strony Szkolnej). A Kunze? Uciekł z Poznania, gdy do miasta wchodzili Rosjanie.
Po wojnie Schaeferowie odzyskali budynki i dalej prowadzili biznes, ale w 1949 r. zostali zmuszeni do ustąpienia miejsca "sektorowi uspołecznionemu". Wtedy też sklep przejął, wraz z całym dotychczasowym wyposażeniem, Miejski Handel Detaliczny. Ale dawny wystrój sklepu zachował się aż do 1969 r., kiedy to przejęła go i przebudowała Moda Polska. Przy tej okazji stare meble zostały wywiezione, a okna na piętrze zamurowane. Wówczas sklep przeżywał drugą młodość - tu poznaniacy zjeżdżali z całego miasta po modne ciuchy najbardziej znanej w Polsce firmy odzieżowej.
Pod koniec lat 90. miejsce Mody Polskiej zajął sklep z odzieżą dla dzieci "5-10-15" i działał tam do 2000 r.
Same nieruchomości należały jednak do rodziny Schaeferów i były przez niech zamieszkiwane aż do lat 90. W 1998 r. część udziałów kupiło od nich Wydawnictwo Poligraficzne Presspo, wydawca "Poznaniaka", rok później udziały Presspo przejął Elektromis kontrolowany przez Mariusza Świtalskiego.
Wtedy też wymówiono dzierżawę sklepu i wkrótce do budynku wkroczyli robotnicy. Na parterze miała powstać restauracja.
W pomieszczeniach pozrywano tynki, zamontowano jakieś belki, a w opuszczonych mieszkaniach pozrywano kafelki i tapety. Prowadzenie prac w budynku Elektromis uzasadniał nakazem remontu. Na drugim piętrze kamienicy mieszkał jeszcze pan Olgierd z rodziną, współwłaściciel budynku. Prace miały najprawdopodobniej zmusić go do odsprzedania swoich udziałów.
Przebudowa prowadzona były jednak bez wymaganych pozwoleń, więc nadzór budowlany ją wstrzymał. Elektromis wynajął więc budynek na noclegownię dla bezdomnych wspólnocie Przystań, oczywiście bez zgody pozostałych współwłaścicieli.
W 2007 r. budynki kupiła spółka Polka Poland, w której władzach przewijają się cudzoziemskie nazwiska. Po roku spółka przestała interesować się nieruchomościami - właściciele zniknęli, pozostawiając milionowe długi.
Opuszczoną przez lata kamienicę w 2013 zajęli anarchiści i otworzyli tam skłot Od:zysk. Organizowali dyskusje i pokazy filmów, rozdawali bezdomnym jedzenie, a przede wszystkim tam mieszkali, choć budynki groziły zawaleniem.
Przemysław Woźny kupił nieruchomości wiosną ubiegłego roku na licytacji komorniczej. Przed licytacją anarchiści próbowali zniechęcić potencjalnych nabywców, zapowiadając, że dobrowolnie się nie wyprowadzą, a "akt własności będzie tylko papierkiem, którym można podetrzeć sobie tyłek".
Fot. Łukasz Cynalewski / Agencja Gazeta
Woźny nie chciał wyrzucać anarchistów siłą, próbował z nimi negocjować. Negocjacje finał znalazły dopiero po ponad roku.
Przemysław Woźny podtrzymuje, że zamierza w budynkach urządzić restaurację i hotel. Na razie nie wie jeszcze, kiedy zacznie się remont: - Prace projektowe wciąż trwają - mówi.
Dzisiejsza gazeta (e-wydanie)
Wszystkie komentarze