Dziś nie będzie nic o ideach i wartościach Unii Europejskiej – tylko twarde dane. Czarno na białym będzie można się przekonać, co zyskała Wielkopolska w ciągu 15 lat naszego członkostwa we Wspólnocie.
Trzeba jednak wiedzieć, że unijne pieniądze do naszego regionu trafiają z kilku źródeł. Pierwsze to tzw. regionalne programy operacyjne, które dzieli samorząd wojewódzki. Drugie to krajowe programy pod opieką rządu w Warszawie. Z tej puli są m.in. budowane ekspresowe drogi krajowe (np. S5 z Poznania do Wrocławia) i modernizowane linie kolejowe (np. z Poznania do Warszawy, Szczecina i Wrocławia). A trzecie ważne źródło to dopłaty bezpośrednie i pośrednie na rozwój rolnictwa, którymi zajmuje się m.in. Agencja Rozwoju i Modernizacji Rolnictwa. One w Wielkopolsce wyniosły ok. 35 mld zł.
A to oznacza, że łącznie od 2004 r. nasze województwo otrzymało z Unii Europejskiej ok. 70 mld zł.
Do Unii wstąpiliśmy 1 maja 2004 r. Przez pierwsze trzy lata w Wielkopolsce działał tzw. Zintegrowany Program Operacyjny Rozwoju Regionalnego (2004-2006). To w jego ramach zrealizowano 913 projektów o łącznej wartości prawie 1,4 mld zł, z czego prawie 900 mln zł to wsparcie z Brukseli.
Co wtedy udało się zrealizować? To m.in. budowa obwodnicy Kórnika i Śremu oraz zmodernizowana droga z Poznania do Szamotuł. Wiele gmin rozpoczęło inwestycje w kanalizację sanitarną i deszczową oraz rozbudowy oczyszczalni ścieków. Jednym z pierwszych samorządów była Trzcianka, która na ten cel pozyskała z Unii ponad 15 mln zł. Z kolei Rogoźno wybudowało kanalizację odcinającą dopływ ścieków do Jeziora Rogozińskiego i rzeki Wełny (ponad 11 mln zł wsparcia).
W Poznaniu Akademia Muzyczna wybudowała salę koncertową (ponad 19 mln zł z Unii), a Wielkopolskie Centrum Onkologii rozpoczęło wieloletni program poprawy standardów i dostępności specjalistycznego leczenia nowotworów (radioterapii) w Wielkopolsce (tylko w pierwszym okresie ponad 27 mln zł Brukseli).
W Nowym Zoo wybudowano słoniarnię (ponad 18 mln zł dotacji), a między Śródką a Ostrowem Tumskim powstał most Cybiński (ponad 6 mln zł z Unii). Trudno też sobie wyobrazić centrum Poznania bez linii tramwajowej przez pl. Bernardyński i most św. Rocha.
Inwestowano też w edukację i zdrowie. Np. w Kaźmierzu powstało nowe gimnazjum z salą gimnastyczną (ponad 7 mln zł z Brukseli). W Jarocinie rozpoczęto modernizację szpitala powiatowego (prawie 9 mln zł z Unii).
Wielkopolski Regionalny Program Operacyjny na lata 2007-2013 to już ogromny skok ilościowy, jeśli chodzi o unijne wsparcie finansowe. Liczba zrealizowanych projektów sięga prawie 2,5 tys. Ich wartość przekracza 10,2 mld zł, z czego połowa to dofinansowanie unijne.
Startuje m.in. inicjatywa JESSICA (Joint European Support for Sustainable Investment in City Areas – Wspólne Europejskie Wsparcie na rzecz Trwałych Inwestycji na Obszarach Miejskich). Na jej realizację przeznaczono w Wielkopolsce największą alokację w Polsce, bo aż 313 mln zł. Dzięki pożyczkom sfinansowano 41 projektów miejskich.
To z tej puli wybudowano m.in. słynny już nowy budynek Bałtyku koło ronda Kaponiera w Poznaniu. Druga ważna inicjatywa to JEREMIE (Joint European Resources for Micro to Medium Enterprises – Wspólne Europejskie Zasoby dla Małych i Średnich Przedsiębiorstw), na którą województwo wielkopolskie przeznaczyło również największą kwotę w Polsce – ponad 501 mln zł. Zawarto ponad 10 tys. umów z przedsiębiorcami sektora MŚP. Łączna wartość pożyczek do końca 2018 r. wynosiła 2,8 mld zł.
Jakie inwestycje z tego okresu warto wymienić? Np. zakup taboru kolejowego dla regionalnych przewozów kolejowych. Na 22 pociągi Elf uzyskano z Unii ponad 162 mln zł. Zmodernizowano także dwie linie kolejowe: z Poznania do Wągrowca i Wolsztyna. Ponad 283 mln zł Bruksela wyłożyła na budowę Wielkopolskiej Sieci Szerokopasmowej, dzięki której internet trafił do każdej gminy.
W Poznaniu powstała trasa tramwajowa z os. Lecha na Franowo (kwota dofinansowania z Brukseli to ponad 96 mln zł). MPK wybudowało też nowoczesną zajezdnię tramwajową. Także popularna PEKA, czyli Poznańska Elektroniczna Karta Aglomeracyjna, została uruchomiona dzięki unijnemu wsparciu w wysokości prawie 30 mln zł. Przedłużono także Poznański Szybki Tramwaj (PST) do Dworca Zachodniego (prawie 55 mln zł z Unii).
WRPO 2014-2020 cały czas trwa. Według stanu na koniec 2018 r. podpisano prawie 2,5 tys. umów o wartości ponad 11 mld zł, z czego dofinansowanie z Unii przekroczyło 7,5 mld zł.
Kontynuowane są inicjatywy JESSICA i JEREMIE. Najważniejszym przedsięwzięciem jest bez wątpienia budowa Wielkopolskiego Centrum Zdrowia Dziecka, a więc tak bardzo potrzebnego szpitala pediatrycznego z wyposażeniem. Jego budowa w rejonie ul. Lutyckiej rozpoczęła się jesienią ub.r. Łączna wartość projektu to ponad 375 mln zł, z czego unijne wsparcie to ok. 237 mln zł.
Ponad 424 mln zł Bruksela wyłożyła na modernizację linii kolejowej z Poznania do Piły. Ta inwestycja powinna się zakończyć jesienią tego roku. Z kolei prawie 90 mln zł wynosi dotacja na edukacyjny program Cyfrowa Szkoła Wielkopolsk@ 2020. Samorząd wojewódzki kupuje kolejny tabor kolejowy, i to zarówno elektryczny, jak i spalinowy. A Poznań inwestuje w nowy tabor tramwajowy i autobusowy. Podobne zakupy realizują także inne miasta w regionie (np. Leszno, Piła, Gniezno i Ostrów Wlkp.).
Wszystkich inwestycji wymienić nie sposób. Te największe to tylko przykłady, jak wiele zmieniło się w Wielkopolsce w ciągu 15 lat.
– Nie ulega wątpliwości, że Wielkopolska to jeden z najbardziej dynamicznie rozwijających się regionów w Polsce, który dobrze wykorzystuje szansę, jaką daje Unia Europejska. Widać, że środki są tu wykorzystywane na ważne i potrzebne inwestycje – nie ma wątpliwości prof. Jacek Szlachta ze Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie.
Także goszczący regularnie w naszym województwie Wolfgang Münch, zastępca dyrektora ds. Polski w Dyrekcji Generalnej ds. Polityki Regionalnej i Miejskiej w Komisji Europejskiej, komplementuje Wielkopolskę.
– Jeśli chodzi o rozwój, to województwo wielkopolskie plasuje się na czele ogólnopolskiej stawki. Wielkopolska słynie ze świetnych pomysłów. Ma też odpowiednich ludzi, którzy są gotowi wcielać je w życie – podkreśla Münch.
Jego słowa nie są tylko kurtuazją. W ciągu 15 lat Wielkopolska jako region wskoczyła na wyższy poziom rozwoju. PKB na mieszkańca przekroczyło bowiem 75 proc. w Unii Europejskiej. To widać w badaniach Eurostatu przeprowadzanych na zlecenie Komisji Europejskiej. W okresie 2008-2014 Wielkopolska znalazła się w gronie pięciu regionów w Europie, w których nastąpił największy wzrost gospodarczy.
Na razie nie wiadomo, na ile unijnego wsparcia może liczyć Wielkopolska po roku 2020. Wstępne przymiarki mówią o możliwym obniżeniu dotacji o ok. 3-4 proc. Kolejny budżet przyjmie już jednak nowy Parlament Europejski, który wybierzemy 26 maja.
Dotknij Unię z bliska
Nie ma lepszego sposobu, żeby przekonać się o korzyściach z Unii Europejskiej, niż zobaczyć konkretne inwestycje z bliska. W symboliczny sposób można je nawet dotknąć. W weekend 11-12 maja odbędzie się kolejna edycja Dni Otwartych Funduszy Europejskich.
W wielkopolskim programie znalazło się m.in. zwiedzanie miejsc na co dzień niedostępnych, porady specjalistów, zniżki w kinie, na strzelnicy i gabinecie kosmetycznym, a także maraton zumby. A to tylko niektóre z blisko 40 atrakcji, jakie przygotowali beneficjenci Wielkopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego na lata 2014-2020.
W tym roku Dni Otwarte Funduszy Europejskich połączone będą z obchodami 15-lecia członkostwa Polski w UE. Z tej okazji odbędą się pikniki pod nazwą „Miasteczka Europejskie”. W Poznaniu (w niedzielę 12 maja, od godz. 12 do 16) swoje drzwi otworzy zajezdnia tramwajowa Franowo. W Lesznie (sobota 11 maja, od godz. 10 do 14) na rynku zaplanowano Dzień Europy i targi organizacji pozarządowych. Tego samego dnia w Koninie na Błoniach (od godz. 15 do 19) odbędzie się Piknik Patriotyczny. W Pile atrakcje przewidziano już na piątek 10 maja (od godz. 10 do 14), a festyn europejski odbędzie się na terenie Inwest Parku, przy ul. Dąbrowskiego 8.
W czasie weekendu niespodzianki przygotowały także m.in.: Park Orientacji Przestrzennej w Owińskach, Swarzędzkie Centrum Historii i Sztuki, Muzeum Początków Państwa Polskiego w Gnieźnie, Baszta Dorotka w Kaliszu, skansen Olandia w Prusimiu. Będzie także można zobaczyć z bliska, jak działa oczyszczalnia ścieków (Oborniki i Konin).
Szczegółowy program atrakcji przygotowanych w ramach DOFE można znaleźć na stronie www.wrpo.wielkopolskie.pl oraz dniotwarte.eu.
Materiał promocyjny
Materiał promocyjny
Materiał promocyjny
Dzisiejsza gazeta (e-wydanie)
Wszystkie komentarze