Wielkopolska na wakacje. Nawet się nie spodziewacie, ile tu jest ciekawych zakątków

Drugiego życie Szlaku Piastowskiego

Nie ma chyba mieszkańca regionu, który nie byłby na szkolnej wycieczce Szlakiem Piastowskim. Ale dzisiaj trasa przez Lednicę i Gniezno wygląda zupełnie inaczej niż kiedyś. Starsi więc odkryją szlak na nowo, a młodsi w atrakcyjnej formie poznają początki naszej historii. Za "odświeżenie" dobrze znanego Szlaku Piastowskiego odpowiada Wielkopolska Organizacja Turystyczna.

- Zaprosiliśmy do współpracy kilka samorządów, którym też zależało na tym, by dać mu drugie życie. Wszyscy wiemy, jak wielką wartość ma Szlak Piastowski. On jeszcze bardziej może wypromować nasz region - mówi Tomasz Wiktor, dyrektor WOT.

I tak, w ramach tego projektu gmina Dominowo wyremontowała wnętrze kościoła pw. Wniebowzięcia NMP i św. Mikołaja w Gieczu. Dokładnie 70 lat temu odkryto tu ślady świątyni z czasów przedromańskich, zniszczonej podczas najazdu czeskiego w XI w. Teraz można podziwiać ją w pełnej okazałości. Pyzdry postawiły na modernizację Drewnianego Domu Podcieniowego z II połowy XVIII wieku, który znajduje się na samym rynku. Przygotowano w nim stałą ekspozycję związaną ze Szlakiem Piastowskim.

Konin też się przyłączył

Gniezno postawiło na stworzenie Traktu Królewskiego. To miejski szlak turystyczny, łączący najważniejsze zabytki w tym mieście. Trasa prowadzi od Muzeum Początków Państwa Polskiego, przez pl. św. Wojciecha, Wzgórze Lecha, kościół św. Jana, klasztor Ojców Franciszkanów, Rynek, Wzgórze Zbarskie, Gnieźninek aż do Fary. Jest oznakowana i wyposażona w system informacji na temat znajdujących się na trasie zabytków oraz historii nawiązujących do przeszłości Gniezna - siedziby władców i pierwszej stolicy Polski.

Do projektu przyłączył się także Konin, który do tej pory nie kojarzył się raczej z piastowską historią. Ale miasto zadbało o Słup Koniński, najstarszy XII-wieczny znak drogowy w Europie, który znajdował się poza granicami dawnego imperium rzymskiego. Zabytek został odpowiednio wyeksponowany i "selfie" przy nim to obowiązkowy punkt każdej wycieczki.

Natomiast Pobiedziska przeprowadziły gruntowną modernizację Skansenu Miniatur Szlaku Piastowskiego. Powiększono jego teren, wydzielając odrębny obszar dla makiet obiektów znajdujących się na obecnym Szlaku Piastowskim i tych, które nie są z nim związane. - Ta część projektu była realizowana najdłużej. Ale wszystko jest już skończone - podsumowuje Tomasz Wiktor.

Muzeum na Lednicy też się zmienia

Na tym szlaku znajduje się także Muzeum Pierwszych Piastów na Lednicy, który realizuje osobne projekty z funduszy unijnych. Na Ostrowie Lednickim zrekonstruowano już m.in. drewniane pomosty na wyspie, przyczółki średniowiecznych mostów, ścieżki turystyczne i tablice informacyjne.

W grodzie Grzybowo, położonym między Wrześnią a Gnieznem, wzniesiono nowy budynek przypominający fragment muru obronnego. Ten gród z jego wczesnośredniowiecznymi zabytkami jest jednym z największych odkryć krajoznawczych ostatnich lat w Wielkopolsce. Z kolei w Gieczu, gdzie gmina Dominowo wyremontowała kościółek, utworzono m.in. nowoczesną osadę edukacyjną, w której znalazły się rekonstrukcje wczesnośredniowiecznych domostw.

Rok temu rozpoczęła się kolejna inwestycja, której zakończenie planowane jest na 2022 r. W wyremontowanych budynkach muzeum powstaną multimedialne sale edukacyjne i kino, nowoczesne pracownie archeologiczne i naukowe, biblioteka oraz archiwum.

- Na zwiedzających będą czekać duże, przestronne wnętrza, potężna sala wystawowa, dwie sale audiowizualne, a także sala wystaw czasowych z wielkim holem wejściowym. Natomiast na piętrze turysta odnajdzie pracownie naukowe oraz magazyny zabytków wydzielonych archeologicznie. Zaprosimy również na wielki taras, z którego będzie można podziwiać wyspę i otaczające ją środowisko naturalne, niezmienne od prawie tysiąca lat – zapowiada prof. Andrzej Wyrwa, dyrektor muzeum.

Dodatkowo gmina Łubowo wybuduje drogę rowerową do Wielkopolskiego Parku Etnograficznego w Dziekanowicach oraz muzeum na Lednicy.

W Szreniawie trzeba zobaczyć Tarpany

Na umownym szlaku unijnych funduszu jest także Muzeum Narodowe Rolnictwa i Przemysłu Rolno-Spożywczego w Szreniawie. Można tam dojechać np. nowoczesnym szynobusem albo pociągiem, który w każdą sobotę prowadzi zabytkowy parowóz.

W 2020 r., tuż przed pandemią, zakończyła się wielka modernizacja tej placówki. Odświeżono 10 wystaw tematycznych, siedem pawilonów wystawienniczych i dwa magazyny. Można teraz oglądać sprzęt rolniczy, który pokazuje ewolucję transportu wiejskiego, upraw roślin i hodowli zwierząt. Jest też okazja, by wziąć udział w interaktywnych zajęciach przybliżających prace w gospodarstwie wiejskim oraz stare zwyczaje i obrzędy. Jedna z wystaw poświęcona jest popularnym w PRL samochodom rolniczym Tarpan. Kolekcję tworzy kilkanaście aut produkowanych w Antoninku przez ponad 20 lat. Dzisiaj w tym miejscu swój zakład ma Volkswagen Poznań.

Trochę dalej, bo ponad 100 km od Poznania, znajduje się położony nieco na uboczu, ale bardzo urokliwy pałac w Lewkowie. Leży on między Ostrowem a Kaliszem. Powstał w czasie trwania obrad Sejmu Czteroletniego, w latach 1788-1791. Jego fundatorem był związany z królem Stanisławem Augustem Poniatowskim kaliski łowczy, Wojciech Lipski. W czasach swojej świetności pałac w Lewkowie gościł m.in. Hieronima Bonapartego, króla Westfalii i brata samego Napoleona. Wszyscy znają położony niedaleko Zamek w Gołuchowie, my polecamy pałac w Lewkowie.

Poznań też odzyskał zabytki

Osobny szlak unijnych funduszy można by poprowadzić w samym Poznaniu. Zaczniemy na Ostrowie Tumskim, gdzie zaledwie kilka tygodni temu oddano turystom do użytku odrestaurowany kościół pw. NMP in Summo.

Niedaleko znajduje się Rezerwat Archeologiczny Genius loci. Tu zwiedzanie zaczynamy 15-minutowym seansem 3D w sali multimedialnej, który wprowadza nas w atmosferę średniowiecza i początków naszego państwa. Szklaną podłogą przechodzimy nad zachowanymi fundamentami renesansowych murów obronnych z XVI w. Z dwóch platform widokowych można też obejrzeć relikty umocnień wczesnopiastowskiego grodu z X w. Wszystko zaprojektowano tak, że można nawet odnieść wrażenie, iż jesteśmy w głębokim na 6 metrów wykopie archeologicznym. 

Z Ostrowa Tumskiego mostem św. Jordana można przejść spacerem na Śródkę, która jest przykładem, jak można zrewitalizować zaniedbaną część miasta. Słynny mural zna już prawie cała Polska. A potem nie pozostaje nam nic innego, jak wypożyczyć miejski rower i ruszyć na przejażdżkę nową Wartostradą, komfortową ścieżką prowadzącą nad samą rzeką. A po drugiej stronie Warty zwiedzimy odnowioną farę i kościół Ojców Franciszkanów na Górze Przemysła. Spacer zakończymy na odnowionym Świętym Marcinie. Nie jest to zabytek, ale miejsce, które też zostało odnowione dzięki finansowemu wsparciu z Brukseli.

Każdy może wytyczyć swój szlak

Ale niezwykłych miejsc, które dzięki funduszom unijnym odzyskały swój blask, jest o  wiele więcej. Tak naprawdę każdy może wytyczyć swój szlak po każdym zakątku Wielkopolski – od Kalisza począwszy na Olandii koło Międzychodu skończywszy. W ciągu 17 lat naszej obecności w Unii Europejskiej wyremontowano wiele zabytków, które każdy mieszkaniec regionu powinien zobaczyć. A na koniec wycieczki można pojechać do lasu (np. koło Wągrowca lub Obornik), gdzie wytyczono ścieżki edukacyjne, które zainteresują zarówno młodszych, jak i starszych.

Choć nie mamy Giewontu, ani nadmorskiej bryzy, można w Wielkopolsce znaleźć naprawdę wiele ciekawych miejsc. Nie trzeba jechać do dalekich krajów, by zostać prawdziwym odkrywcą.