Społeczna odpowiedzialność biznesu to pojęcie, na którym firmy coraz częściej się chwalą. Czym jest? – Społeczna odpowiedzialność to odpowiedzialność organizacji za wpływ podejmowanych przez nią decyzji i działań na społeczeństwo i środowisko, poprzez przejrzyste i etyczne zachowanie w kluczowych obszarach: ład organizacyjny, prawa człowieka, praktyki z zakresu pracy, środowisko, uczciwe praktyki operacyjne, zagadnienia konsumenckie, zaangażowanie społeczne i rozwój społeczności lokalnej”. W tej wersji definicji warte podkreślenia jest słowo „organizacja”. Społeczna odpowiedzialność nie dotyczy tylko firm. Każda organizacja, jednostka, instytucja w jakimś zakresie wpływa na społeczeństwo i środowisko. Zatem świadomość tego wpływu i odpowiedzialności jest zadaniem różnych podmiotów, czy to w sferze administracji, kultury, czy sportu – tłumaczy „Wyborczej” Marzena Strzelczak, dyrektorka generalna Forum Odpowiedzialnego Biznesu.
CSR, czyli biznes podejmuje wyzwania społeczne
Korzenie koncepcji sięgają jednak końca XIX w., gdy amerykański przemysłowiec Andrew Carnegie w „Ewangelii bogactwa” sformułował dwie zasady: miłosierdzia i włodarstwa. Pierwsza dotyczyła wspierania uboższej części społeczeństwa przez zamożnych. Druga – traktowania lepiej usytuowanych jako włodarzy, którzy powinni rozsądnie zarządzać swoim bogactwem dla dobra wspólnego wszystkich warstw społeczeństwa.
XX wiek w historii CSR przyniósł rozkwit działalności filantropijnej, która dała początek społecznej odpowiedzialności biznesu, a także ruchów konsumenckich. W Polsce CSR zaistniał w świadomości menedżerów po transformacji ustrojowej, wraz z wejściem na polski rynek międzynarodowych korporacji. Wprowadziły one koncepcje zarządzania zgodne z założeniami CSR. Zakłada ona, że firmy powinny nie tylko pomnażać majątek, ale też troszczyć się o środowisko, dobro pracowników i klientów, dbać o szeroko pojęty interes społeczny.
Z raportu KPMG z 2014 r. wynika, że przedstawiciele 96 proc. średnich i dużych firm w Polsce uważa, że biznes powinien podejmować wyzwania społeczne. Jednocześnie bardzo wiele firm w naszym kraju nie podejmuje żadnych działań w tym zakresie.
Cztery filary CSR
– Świadomość, że firma oraz jej pracownicy przyczyniają się swoją pracą i zachowaniem do „lepszego jutra”, jest nieocenioną wartością. Tak buduje się nie tylko doskonałe miejsce pracy, w którym pracownicy po prostu chcą być, ale i firmę o mocnej pozycji rynkowej – mówi Karolina Bursa-Moczulska, rzecznik prasowy firmy Imperial Tobacco Polska SA, części międzynarodowego koncernu branży tytoniowej. – Mamy globalny zasięg i unikalne doświadczenia, to pozwala nam podejmować działania pozytywnie wpływające na otoczenie. Opieramy naszą strategię CSR na czterech filarach. Wspieramy legalny rynek i naszych konsumentów, co przejawia się w odpowiedzialności za jakość produktów. Tworzymy bezpieczne i satysfakcjonujące miejsce pracy, co jest odpowiedzialnością za nasz zespół. Bierzemy także odpowiedzialność za zmniejszanie naszego wpływu na środowisko naturalne oraz wkładamy wiele sił, aby stale wnosić pozytywny wkład do otoczenia społecznego – opowiada o działalności firmy.
Jej zdaniem bardzo ważna jest świadomość nie tylko osób pracujących na najwyższych szczeblach, ale wszystkich pracowników. Jej zdaniem, szukając pracy, warto zainteresować się, czy firma, w której chcemy się zatrudnić, robi coś dla społeczeństwa. – Nie moglibyśmy jednak realizować tych celów bez pracowników – to oni są najważniejszym kapitałem i dobrą energią firmy. Wolontariat pracowników, wsparcie akcji charytatywnych, zdecydowana walka z nielegalnym rynkiem, poszanowanie środowiska naturalnego, współpraca z rzetelnymi dostawcami oraz odpowiedzialność za lokalne społeczności – wierzymy, że takie działania wzmacniają naszą firmę – podkreśla Bursa-Moczulska.
Firma Duni specjalizuje się w projektowaniu i tworzeniu nakryć stołu i artykułów do pakowania żywności na wynos zarówno firmom, jak i klientom indywidualnym. – Codziennie pracujemy nad zmniejszeniem wpływu naszej działalności na środowisko. Nasze cele są skoncentrowane wokół energii: ogólnej redukcji jej zużycia i eliminacji paliw kopalnych z procesu produkcji – mówią przedstawiciele firmy. – Współpracujemy z organizacją Min Stora Dag (Mój Wielki Dzień). To szwedzka instytucja pozarządowa, która pomaga poważnie chorym dzieciom spełnić marzenia. To daje im siłę i przywraca wiarę we własne możliwości. Wielu z tych młodych ludzi marzyło o pracy zawodowego szefa kuchni. Mogliśmy im w tym pomóc, ponieważ wszystkim nam zależy na tworzeniu goodfoodmood. Do tej pory zorganizowaliśmy konkursy kulinarne pod okiem wcześniejszych laureatów nagrody dla najlepszego szefa kuchni oraz kreatywne lekcje gotowania – wylicza firma na swojej stronie internetowej.
CSR poprawia relację firm ze społecznościami lokalnymi
Jakie są największe wyzwania firm, które chcą prowadzić działalność CSR? – Traktowanie CSR w sposób strategiczny i długofalowy. Wówczas, paradoksalnie, firmy nie potrzebują specjalnych budżetów na CSR. Powinien być on nieodłącznym elementem działania biznesu, częścią DNA firmy, jak wiele organizacji ładnie deklaruje. Taki kierunek rozwoju CSR wydaje się nieunikniony. Coraz częściej zresztą od jakości zarządzania i wypełniania określonych standardów w tych obszarach zależą decyzje inwestorów czy powodzenie w przetargach – tłumaczy Marzena Strzelczak.
Według Strzelczyk firmy, które prowadzą działalność odpowiedzialną społecznie, bez trudu zauważą płynące z niej korzyści. – Forum Odpowiedzialnego Biznesu w 2015 r. zapytało o to praktyków. W związku z jubileuszem „15 lat partnerstwa na rzecz CSR w Polsce” chcieliśmy uchwycić perspektywę osób, które na co dzień zajmują się tą tematyką w firmach. Zdecydowanie najwyżej oceniono zyski odnoszone w miejscu pracy – tłumaczy Strzelczak. – Dzięki CSR, według badanych, udało się osiągnąć wzrost świadomości pracowników w zakresie etyki, a także podnieść poziom ich zaangażowania. Korzyści wizerunkowe znalazły się na trzecim i piątym miejscu wśród wskazywanych odpowiedzi. Doceniono zwiększenie rozpoznawalności marki jako odpowiedzialnej/zrównoważonej, a także poprawę reputacji. CSR pozwolił poprawić relację firm ze społecznościami lokalnymi, podnieść poziom zaufania klientów. Respondenci dostrzegli także, że zarządzanie zgodnie z ideą CSR zwiększa innowacyjność firmy. Tego rodzaju korzyści będą rosły wraz z dojrzałością rozumienia CSR – dodaje.
