Piramida rządzących miastem po wyborze Jacka Jaśkowiaka na prezydenta Poznania pod koniec 2014 r. została wywrócona do góry nogami. Do władzy doszedł człowiek z korzeniami w ruchach miejskich, zaczęło się wielkie "wietrzenie" urzędu. Właśnie dlatego w styczniu zeszłego roku pokazaliśmy, kto w nowym rozdaniu jest w naszym mieście najważniejszy, kto może dużo, kto mniej, a kto - choć formalnie nie ma władzy - jest mistrzem zakulisowych gier. Stworzyliśmy nasz poznański domek z kart.
Nasze drugie rozdanie publikujemy w dniu premiery czwartego sezonu serialu "House of Cards", który nas zainspirował. Główny bohater, Frank Underwood (którego gra Kevin Spacey), po trupach (w sensie dosłownym) dochodzi do władzy w Stanach Zjednoczonych. W końcu zostaje prezydentem. Teraz, tak jak w przypadku prezydenta Jacka Jaśkowiaka, czeka go walka o reelekcję, a jednocześnie nieustannie musi ścierać się z własną partią. Na kogo postawi, kogo wykosi?
Wystarczyło 12 miesięcy, by zbudowany rok temu domek stracił kilka swoich filarów. Jakub Jędrzejewski (as) i Agnieszka Pachciarz (dama o najmocniejszej wtedy pozycji) nie są już zastępcami prezydenta Poznania, a Filip Kaczmarek (kolejny as) - szefem poznańskiej Platformy Obywatelskiej. Cała trójka odeszła po głośnych aferach. Całej trójce pozostała już rola obserwatorów sceny politycznej. Panowie czasem tylko "odćwierkują" coś swoim prześladowcom na Twitterze, a była wiceprezydent doradza dziś w szpitalu powiatowym w Środzie Wlkp.
O ile jednak afery doprowadziły do wypadnięcia kilku pojedynczych kart, to za najważniejsze przetasowanie w naszym drugim rozdaniu odpowiada Prawo i Sprawiedliwość, które objęło władzę w kraju. Nawet jeśli poparcie PiS w Poznaniu jest dużo mniejsze niż życzyłby sobie tego Jarosław Kaczyński, to jego ludzie coraz bardziej mogą wpływać na losy miasta. Dlatego teraz jest wśród nich as, są też dwaj królowie.
Politykom, urzędnikom i społecznikom - według ich mocy sprawczej - przyporządkowaliśmy bowiem figury z kart według ich siły w najprostszej z gier - "Wojnie" (asy, królowie, damy, walety, dziesiątki - aż do blotek). Układając talię, pewne sprawy uprościliśmy - cztery damy to kareta najważniejszych w mieście pań, a osoby o dość podobnej pozycji w radzie miasta czy urzędzie pogrupowaliśmy też w dalszej części zestawienia.
Tym razem dodaliśmy też dwa jokery - mocne karty, które mogą pełnić różne role, a które nie biorą na stałe udziału w grze. Sięga się po nie w miarę potrzeby.
Choć PO przegrała w październiku wybory parlamentarne, to wciąż ma decydujący głos w naszym samorządzie. A polityczne karty w Poznaniu i Wielkopolsce nadal rozdaje Rafał Grupiński.
To właśnie jego w poprzednim rozdaniu porównaliśmy do Franka Underwooda. Jako baron wielkopolskiej Platformy i ówczesny szef klubu parlamentarnego PO miał największy zakulisowy wpływ na to, co dzieje się w mieście. To on wymyślił Jaśkowiaka jako kandydata na prezydenta, on dzielił stanowiska w partii i miał wiele do powiedzenia przy decyzjach personalnych w urzędzie. Nie zawahał się, gdy ważyły się losy Jędrzejewskiego. Nie bronił uparcie swojego bliskiego współpracownika, dyrektora Krzysztofa Kaczanowskiego, po zarzutach mobbingu.
Asem w mieście pozostaje prezydent Jacek Jaśkowiak. Nie jest posłusznym wykonawcą woli partii, choć posła Grupińskiego uważa za swojego mentora. Mało tego, napięcie między nim a radnymi PO narasta, co najlepiej pokazuje spór o to, czy na ul. Grunwaldzkiej priorytet ma mieć komunikacja miejska, czy samochodowa.
Jacek Jaśkowiak na pewno zmienił styl prezydentury w porównaniu do 16 lat rządów Ryszarda Grobelnego. Gdy Kościół upomniał się o finanse, Jaśkowiak "odpalił armatę" w kierunku Ostrowa Tumskiego. Poszedł na Marsz Równości, świadomie zrezygnował z udziału w uroczystościach w Dniu Pamięci "Żołnierzy Wyklętych". Ma swoje zdanie w sprawie uchodźców, a gdy w Poznaniu obcokrajowcy bici są tylko dlatego, że mają inny kolor skóry, potrafi ich przeprosić czy odwiedzić w szpitalu. Zaraz po wyborze ogólnopolskie media przekręcały jego nazwisko, a premier Ewa Kopacz zwyczajnie go nie pamiętała. Przez ten rok Jaśkowiak przebił się - również mocnymi wywiadami w prasie krajowej - do "mainstreamu". Jeśli przegra walkę o reelekcję, w Polsce będą zachodzili w głowę, dlaczego poznaniacy odrzucili "tego fajnego prezydenta". Kluczem do drugiej kadencji wydaje się jednak nie styl, a skuteczność - zwłaszcza co do terminów realizacji inwestycji w mieście.
Na asa wytypowaliśmy też Tomasza Lewandowskiego, niedawnego szefa miejskiego SLD. Od dwóch tygodni współtworzy lewicową Inicjatywę Polską. I choć sukces tego projektu politycznego jest pod znakiem zapytania, to bez Lewandowskiego Jaśkowiak nie mógłby spokojnie rządzić Poznaniem. To on zapewnił prezydentowi większość w radzie miasta. To on położył rękę na "mieszkaniówce", robiąc wiceprezydentem Arkadiusza Stasicę. To on najlepiej zdyskontował aferę wokół wiceprezydent Pachciarz. Choć sam żadnego stanowiska na pl. Kolegiackim nie objął, ma ogromny wpływ na to, co w mieście się dzieje.
Nie zapominamy o zwycięskiej w skali kraju partii Jarosława Kaczyńskiego. Kto ma dziś w poznańskim PiS największą realną władzę? Bynajmniej nie jest to żaden poseł, senator ani najaktywniejszy radny. Tak naprawdę teraz liczy się tylko jeden polityk - wojewoda Zbigniew Hoffmann. To on, jeśli tylko zechce, utrąci jakąkolwiek uchwałę rady miasta (że może to robić, udowodnił już przy okazji sprzedaży budynku szkoły przy ul. Taczanowskiego). Wojewoda może wypowiedzieć otwartą wojnę samorządom różnych szczebli, jeśli tylko uzna, że coś przyniesie korzyść PiS-owi. Tak naprawdę tylko on, jako reprezentant rządu w terenie, może skutecznie powalczyć o szpital dziecięcy w Poznaniu. Jeśli ta lecznica nie znajdzie się na mapie potrzeb zdrowotnych, to w kolejnym rozdaniu Hoffmann podzieli los Jędrzejewskiego i Kaczmarka.
Wśród królów mamy remis: dwóch z PO i dwóch z PiS. Marszałek Marek Woźniak nadal ma duży wpływ na to, co może wydarzyć się w Poznaniu - głównie za sprawą 2,5 mld euro, jakie ma w ręku Urząd Marszałkowski. Dotacje na zakup tramwajów i autobusów? A może dofinansowanie dróg i przedszkoli? Wszystko w rękach ludzi marszałka. To Woźniak może też "załatwić" pracę dla byłych posłów czy zwalnianych pracowników rządowych agencji.
Drugim królem z PO jest Mariusz Wiśniewski - najmocniejszy z zastępców prezydenta Poznania. To bez wątpienia rzadki dziś typ polityka, który zamiast pojawiać się na salonach albo siedzieć bezczynnie na królewskim tronie, jak mrówka pracuje na swoje konto. Wśród kilku projektów, które są jego obsesją, jeden już można uznać za sukces - powrót Poznania nad Wartę. Jeśli drogi PO i Jaśkowiaka się rozejdą, wydaje się naturalnym kandydatem partii na prezydenta Poznania.
Minister finansów Paweł Szałamacha byłby może i u nas asem, gdyby nie to, że jest typowany na pierwszego szefa resortu do odstrzału w rządzie Beaty Szydło. Polityk ma w swojej partii mocny elektorat negatywny. A to ktoś na niego donosi, że pobierał diety, gdy był na stypendium. A to ktoś podważa jego wyliczenia dotyczące programu 500+. Jest jednak faktem, że to dziś najwyżej usadowiony poznaniak w rządzie.
Pewne jest za to prezesowanie Tadeusza Dziuby w poznańskim PiS. Nie ma to jednak wielkiego przełożenia na życie mieszkańców miasta. Dziuba jest dziś bowiem takim królem, który może jedynie zawiesić radnego Michała Boruczkowskiego za jego dziwaczne pomysły, ale nie ma realnego wpływu na kreowanie polityki. Przegrywa nawet wewnątrzpartyjną rywalizację na wielkopolskiego barona z konińskim posłem Witoldem Czarneckim. Dziuba to bardziej reprezentacyjny król holenderski niż afrykański - z realną władzą.
Wśród dam mamy nowe nazwiska. Joanna Schmidt, posłanka Nowoczesnej z Poznania, przebojem wdarła się do polityki, zdobywając najlepszy indywidualny wynik w mieście w wyborach parlamentarnych. Jako prawa ręka Ryszarda Petru od edukacji nie boi się sejmowej polemiki z Jarosławem Kaczyńskim, a jak trzeba to i Kornelowi Morawieckim coś z ławy krzyknie. Jeśli starczy jej zapału, może być w poznańskiej polityce kimś takim jak Krystyna Łybacka w latach 90. i na początku XXI wieku. A ona dzieliła i rządziła.
Podobną rolę może pełnić Katarzyna Kretkowska, która weszłaby do Sejmu, gdyby Zjednoczona Lewica przekroczyła próg wyborczy. Owszem, Kretkowska potrafi być kapryśną damą, gdy chwilowo obrazi się na media (po wyborach miała do "Wyborczej" pretensje za promowanie partii Razem i Adriana Zandberga i obwiniała nas o porażkę Lewicy), ale na co dzień często dowodzi, że jej na Poznaniu zwyczajnie zależy.
Z brukselskiej perspektywy poznańską politykę obserwuje za to europosłanka Agnieszka Kozłowska-Rajewicz. O politykach robiących karierę w stolicy Europy mówi się czasem, że jedynie odkładają do emerytury. Ale była minister ds. równego traktowania z pewnością ma ambicje większe niż spokojne życie w Brukseli. Wieść głosi, że część poznańskich polityków Platformy to właśnie w niej, a nie w Bartoszu Zawiei, widziało liderkę partii w Poznaniu. Wyborczych szabel jednak zabrakło.
Stawkę dam uzupełnia radna Joanna Frankiewicz, która z uporem godnym lepszej sprawy wszem i wobec głosi, że to za Ryszarda Grobelnego żyło się lepiej. A przynajmniej, że nie było żadnej inwigilacji w urzędzie - bo to przecież ona pierwsza głośno powiedziała o sygnałach, że maile urzędników bywają czytane nie tylko przez ich adresatów. Potem "afera mailowo-mobbingowa" potoczyła się już lawinowo.
Walet to na karcie najczęściej giermek, rycerz albo książę. W naszej talii przeważają tu przedstawiciele miejskiej polityki.
Wiceprezydent Maciej Wudarski odpowiada za transport. To on wypowiedział wojnę lobby samochodowemu, promując komunikację miejską i rowery. Jeśli w batalii o ul. Grunwaldzką postawi na swoim, to z pewnością w karcianej hierarchii awansuje.
Po drugiej stronie barykady w tym pojedynku stanął radny Bartosz Zawieja, od niedawna szef poznańskiej PO. Podjął się misji niewykonalnej - ratowania tonącego okrętu pod banderą Platformy. W 2018 r. wyląduje albo na bezludnej wyspie, albo wprowadzi statek do bogatego portu.
Stawkę uzupełniamy wiceprezydentem Arkadiuszem Stasicą, który też ma wiele do powiedzenia, bo to on musi zrealizować obiecane w kampanii cztery tysiące mieszkań komunalnych. W tej walce nie może być tchórzliwym rycerzem.
I wreszcie minister ds. europejskich Konrad Szymański (PiS). Byłby w karcianym domku wyżej, gdyby choć trochę przyznawał się do Poznania i Wielkopolski. Dziś jednak jego związki z naszym regionem są bardzo luźne.
Dziesiątkę dzierży ostatni z wiceprezydentów Jędrzej Solarski. Za kadencji prezydenta Grobelnego rzetelny, ale raczej cichy i spokojny urzędnik. Za tę rzetelność - i wobec braku lepszych kandydatur - został mianowany zastępcą prezydenta Poznania. To taki superurzędnik, którego umocowanie polityczne jest ograniczone.
LUKASZ OGRODOWCZYK
Radny Marek Sternalski, jako szef klubu PO w radzie miasta, nadal może trzymać prezydenta Jaśkowiaka w szachu. I choć panowie kilka miesięcy temu stanowczo się poróżnili (pretekstem była sprawa dyr. Kaczanowskiego), to bez jego zgody radni niczego nie przegłosują. Ciekawe, jak zmieni się jego pozycja po tym, jak szefem PO w Poznaniu został Zawieja. W każdym razie to on, a nie Sternalski, wygłosił na radzie miasta płomienną przemowę przeciw zwężaniu Grunwaldzkiej.
Fot. Łukasz Ogrodowczyk / Agencja Gazeta
Za szarą eminencję urzędu uznaliśmy prezydenckiego asystenta Marcina Gołka. Urzędnik trzymający w ręku najważniejszy kalendarz pl. Kolegiackiego też ma realny wpływ na to, z kim się prezydent spotka, a kogo odprawi bez rozmowy. Na dworach takie osobistości zawsze mają ogromne wpływy.
ŁUKASZ CYNALEWSKI
Ostatnia dziesiątka to związany z PiS prof. Stanisław Mikołajczak. Jako szef Akademickiego Klubu Obywatelskiego w Poznaniu ma większe dojście do ucha prezesa Jarosława Kaczyńskiego niż niejeden poznański polityk tej partii. Ale Nowogrodzka w Warszawie to niejedyny adres, który zna jak własną kieszeń. Jak u siebie w domu czuje się też w Toruniu, u ojca dyrektora. A to dwie osoby, które mają dziś bardzo ważny, o ile nie decydujący głos w państwie.
ŁUKASZ CYNALEWSKI
Dziewiątki to politycy i urzędnicy.
Wiceszef wielkopolskiej PO Leszek Wojtasiak nie ma już takiej władzy jak rok temu, ale z jego zdaniem nadal trzeba się liczyć. To on odpowiada za budowę szpitala dziecięcego w Poznaniu. Jeśli przegra, PO w wyborach samorządowych poniesie totalną klęskę.
Fot. Łukasz Cynalewski / Agencja Gazeta
Szymon Szynkowski vel Sęk (PiS) przeniósł się z rady miasta do Sejmu i choć od razu swój język zamienił na typowy dla PiS-owskiego betonu, to chęci do pracy odmówić mu nie można.
PIOTR SKÓRNICKI
Dyrektor gabinetu prezydenta Jaśkowiaka Andrzej Białas (na poniższym zdjęciu z prawej) to człowiek wpływowy, ale zajmuje się czarną, urzędniczą robotą.
Fot. Łukasz Cynalewski / Agencja Gazeta
Z kolei szef Poznańskich Inwestycji Miejskich Paweł Śledziejowski musi się tłumaczyć z inwestycyjnych opóźnień zawinionych ciągle w dużym stopniu przez poprzedników. Od jego decyzji i konsekwencji mocno zależy los obecnej ekipy rządzącej Poznaniem.
PIOTR SKÓRNICKI
Ósemki to przede wszystkim radni.
Koalicję reprezentują Grzegorz Ganowicz (przewodniczący rady miasta)
Fot. Lukasz Ogrodowczyk / Agencja Gazeta
i Łukasz Mikuła (jeden z najaktywniejszych radnych PO, którego w swoich szeregach widziałyby wszystkie partie od lewa do prawa).
fot. ŁUKASZ CYNALEWSKI
Opozycja wśród ósemek to szef klubu PiS Artur Różański. Słynący z ciętego języka polityk powinien jednak pamiętać, że samymi oratorskimi popisami niczego dla Poznania się nie zrobi.
ŁUKASZ CYNALEWSKI
I wreszcie Łukasz Goździor, były urzędnik prezydenta Grobelnego, a dziś szef Nowoczesnej na Wielkopolskę. Jeśli ta partia zastąpi w niedalekiej przyszłości Platformę, to on będzie tu rozdawał karty.
PIOTR SKÓRNICKI
Siódemki przyznaliśmy najbardziej rozpoznawalnym politykom z różnych opcji.
Senator Jan Filip Libicki (PO) byłby pewnie wyżej, gdyby jego macierzystym okręgiem był Poznań, a nie Grodzisk z Wolsztynem. Tam bowiem wszędzie go pełno.
Łukasz Cynalewski/Agencja Gazeta
Od determinacji wicemarszałka Wojciecha Jankowiaka (PSL) zależą m.in. losy Poznańskiej Kolei Metropolitalnej. Ona może być wielkim sukcesem albo też wielką klapą.
fot. LUKASZ CYNALEWSKI
Poseł Waldy Dzikowski (PO) wciąż szuka swojego miejsca na scenie politycznej. Na razie znaleźć go nie może, ale w powiecie poznańskim to wciąż najpopularniejszy polityk.
Fot. Łukasz Cynalewski / Agencja Gazeta
I wreszcie europosłanka Krystyna Łybacka, ostatnia z poznańskiego SLD, która jeszcze ma wpływ na realną politykę. Z jej zdaniem liczą się zarówno w Urzędzie Miasta, jak i u marszałka. Rzadki dziś typ polityka koncyliacyjnego.
Fot. Jędrzej Nowicki / Agencja Gazeta
Kolejni w hierarchii są radni różnych opcji, o których z czystym sumieniem można powiedzieć, że głos na nich oddany nie był głosem straconym. Z racji mocy sprawczej szóstki przyznaliśmy rządzącej Platformie.
Dostają je: Urszula Mańkowska,
fot. ANDRZEJ MONCZAK
Tomasz Lipiński,
fot. ANDRZEJ MONCZAK
Wojciech Kręglewski,
fot. ANDRZEJ MONCZAK
Dominika Król.
fot. ANDRZEJ MONCZAK
Piątki to opozycyjny w radzie miasta Poznania PiS.
Bardzo rozpoznawalna w swoim fyrtlu Lidia Dudziak,
LUKASZ CYNALEWSKI
kompetentny w sprawach oświaty Przemysław Alexandrowicz,
Fot. Lukasz Ogrodowczyk / Agencj
wciąż walczący o Park Rataje Adam Pawlik
Fot. Lukasz Ogrodowczyk / Agencj
i złotousty, ale też dociekliwy Michał Grześ
Fot. Łukasz Cynalewski / Agencja Gazeta
Czwórki oddaliśmy społecznikom, bez których trudno sobie dziś wyobrazić ważne debaty podejmowane w Poznaniu.
Lech Mergler (Prawo do Miasta),
PIOTR SKÓRNICKI
Paweł Sowa (Inwestycje dla Poznania),
Fot. Łukasz Cynalewski / Agencja Gazeta
niezależny od wszystkich i wszystkiego Włodzimierz Nowak,
Fot. Lukasz Cynalewski / Agencja Gazeta
a także nowy szef poznańskiego KOD-u Zbigniew Zawada.
PIOTR SKÓRNICKI
W talii umieściliśmy również najaktywniejszych radnych osiedlowych.
Trójki to Andrzej Rataj (Stare Miasto),
ŁUKASZ CYNALEWSKI
Dorota Bonk-Hammermeister (Wilda),
PIOTR SKÓRNICKI
Aleksandra Sołtysiak-Łuczak (Jeżyce),
Fot. Piotr Skórnicki / Agencja Gazeta
Anna Wachowska-Kucharska (Naramowice)
ŁUKASZ CYNALEWSKI
Najniższe miejsce w talii przyznaliśmy parlamentarzystom, którzy także mogą mieć wpływ na kreowanie polityki w Poznaniu, ale zdecydowanie swoich pozycji nie wykorzystują. Naszym zdaniem to:
Szymon Ziółkowski (PO),
PIOTR SKÓRNICKI
Jadwiga Rotnicka (PO),
ŁUKASZ CYNALEWSKI
Bożena Szydłowska (PO)
Fot. Andrzej Monczak / AG
oraz Bartłomiej Wróblewski z PiS
LUKASZ CYNALEWSKI
W drugiej edycji poznańskiego "House of Cards" umieściliśmy także dwa jokery. To były prezydent Poznania Ryszard Grobelny i abp Stanisław Gądecki, metropolita poznański.
Ryszard Grobelny jest dziś szeregowym radnym sejmiku, ale z pewnością ambicje ma większe. Polityk na pewno nie powiedział jeszcze ostatniego słowa i jeśli niedługo wypłynie np. jako twarz Nowoczesnej, wcale się nie zdziwimy.
Natomiast ogromna rola w życiu miasta abp. Stanisława Gądeckiego jako metropolity poznańskiego jest dziś nie do podważenia. Hierarcha potrafi wpłynąć - choćby pośrednio - na zachowanie wielu poznańskich polityków, społeczników i urzędników. Prezydent Jaśkowiak - w przeciwieństwie do poprzednika - częściej potrafi mu się przeciwstawić, nawet za cenę nieprzychylnych słów podczas wygłaszanych homilii. Arcybiskup w ważnych sprawach umie jednak mówić z Jaśkowiakiem jednym głosem, czego przykładem są choćby odwiedziny w szpitalu u pobitego z pobudek czysto rasistowskich Syryjczyka George'a.
Kolejny rok zweryfikuje moc poszczególnych kart. Ostatnie miesiące pokazały, że w jeden wieczór wszystko może obrócić się o 180 stopni.
As: Jacek Jaśkowiak, Rafał Grupiński, Jakub Jędrzejewski, Filip Kaczmarek
Król: Mariusz Wiśniewski, Leszek Wojtasiak, Maciej Wudarski, Marek Woźniak
Dama: Agnieszka Pachciarz, Anna Wachowska-Kucharska, Agnieszka Kozłowska-Rajewicz, Krystyna Łybacka
Walet: Tomasz Lewandowski, Tadeusz Dziuba, Marek Sternalski, Grzegorz Ganowicz
10: Ryszard Grobelny, Joanna Frankiewicz, Tomasz Kayser, Dariusz Jaworski
9: Katarzyna Kretkowska, Michał Grześ, Szymon Szynkowski vel Sęk, Łukasz Mikuła
8: Jan Filip Libicki, Wojciech Jankowiak, Waldy Dzikowski, Waldemar Witkowski
7: Jarosław Pucek, Przemysław Foligowski, Stanisław Tamm, Piotr Florek
6: Aleksandra Sołtysiak-Łuczak, Lech Mergler, Paweł Sowa, Włodzimierz Nowak
5+4: Urszula Mańkowska, Tomasz Lipiński, Wojciech Kręglewski, Hubert Świątkowski, Lidia Dudziak, Przemysław Alexandrowicz, Adam Pawlik, Antoni Szczuciński
3: Małgorzata Woźniak, Klaudia Strzelecka, Artur Różański, Tomasz Wierzbicki
2: Andrzej Rataj, Paweł Sztando, Dorota Bonk-Hammermeister, Andrzej Białas
Materiał promocyjny
Dzisiejsza gazeta (e-wydanie)
Wszystkie komentarze