Nowak, Wiraszko, Konieczna... opowiadają o tym, co dała im Unia Europejska.

Każdy poznaniak widzi, jak dzięki Unii zmieniło się nasze miasto. Osobiście też z członkostwa w tej wspólnocie mocno skorzystałem, biorąc udział w programie stypendialnym Erasmus. Mam niecałe 30 lat, należę zatem do tego pokolenia, które z Unii może korzystać pełnymi garściami. Mam znajomych m.in. w Niemczech i w Hiszpanii. A to wszystko dzięki temu, że Polska należy do grona wielkiej, europejskiej wspólnoty, która ma pewnie wiele wad, ale daje nam poczucie bezpieczeństwa. Na pewno nie jesteśmy dziś na Starym Kontynencie obywatelami drugiej kategorii.

Nie mam żadnych wątpliwości, że Unia Europejska przyniosła nam rozwój infrastrukturalny i gospodarczy, a także społeczny i kulturalny. Ktoś powie, że bez Brukseli też byśmy sobie poradzili. Pewnie jest w tym trochę racji, bo gdyby nie zastrzyk unijnych pieniędzy też to wszystko by powstało, ale na pewno zajęłoby nam to o wiele więcej czasu. Trudno zatem tego tempa rozwoju naszego kraju nie docenić. Ale wiem też, że Unia to nie ideał. Uważam, że lepiej można by np. wydawać pieniądze na tzw. projekty miękkie, a więc związane ze sprawami społecznymi. Zbyt słabo wśród Polaków jest też rozpowszechniona Europejska Inicjatywa Obywatelska. Warto byśmy nie tylko od Unii brali, ale i sami coś jej dawali. Niestety, dziś nastawienie dużej części społeczeństwa jest raczej odwrotne.

Członkostwo w Unii Europejskiej nie zrewolucjonizowało mego życia, stworzyło jednak warunki, które dały mnie i jak sądzę następnym pokoleniom nadzieję i szansę na życie w poczuciu bezpieczeństwa. Doświadczenie czasów zimnej wojny pokazało, że państwo narodowe nie zagwarantuje nam ani bezpieczeństwa gospodarczego, ani socjalnego, nie zapewni pokoju. Nie obroni nas przed zagrożeniem zewnętrznym i przed nami samymi. Wraz z otwarciem naszego kraju poczułam powiew świeżości, wymiany powietrza. To zaś pozwoliło na krytyczną konfrontację siebie, nas Polaków z innymi. Spotkanie twarzą w twarz pokazało, że nie mamy podstaw do kompleksów. Konkurencja dodała skrzydeł, pobudziła fantazję i kreatywność. Poczułam się pełnoprawnym obywatelem Europy, którą traktuję jako gwaranta mojej obywatelskiej suwerenności. I mam dzisiaj przekonanie, iż nawet jako obywatel ?drugiego sortu? w kraju, przynależę do większej wspólnoty ludzi w Europie, myślących i interpretujących rzeczywistość podobnie do mnie.

Rosnąca złożoność świata, nasza współzależność w Europie zmusiła mnie do głębszej refleksji na temat godności ludzkiej, naszej międzynarodowej i międzykulturowej komunikacji. Jako członek kilku międzynarodowych gremiów i organizacji mam możliwość współpracy na rzecz wymiany młodzieży, studentów, kooperacji w realizacji projektów europejskich. Mogę obserwować, iż jako część większej wspólnoty możemy wiele dawać, a nie tylko brać. Bez pośrednictwa fundacji europejskich nasi studenci, uczniowie nie mieliby żadnej szansy na zaistnienie w świecie nauki i skomplikowanych technologii. Unia Europejska nie jest gotowym, zrealizowanym projektem. Mamy niepowtarzalną szansę udziału w jej doskonaleniu, by obronić jej podstawowe wartości i ideały.

Dzięki Unii mam poczucie, że jesteśmy członkami czegoś wielkiego, i nie ma w tych słowach żadnej przesady. Trudno bowiem nie docenić faktu, iż od kilku lat możemy podróżować po Starym Kontynencie z dowodem osobistym w kieszeni. I niepotrzebny jest do tego żaden paszport, który kiedyś wydawało się tylko wzorowym obywatelom, dzięki znajomościom czy przynależności partyjnej. Dla młodszego pokolenia ta swoboda poruszania się jest już czymś normalnym. Ale dla nas, którzy choć trochę pamiętają PRL, to naprawdę coś niesamowitego. Dzięki Unii jesteśmy też w pełni konkurencyjni dla innych krajów. Jeśli chcemy coś sprzedać, możemy to zrobić bez żadnego problemu. Musimy mieć tylko coś do zaoferowania. Chcemy coś kupić, też możemy to zrobić bez problemu.

Kiedy ścigałam się na torach kajakowych, sprowadzaliśmy sprzęt z Portugalii. Gdy Polska nie była członkiem Unii Europejskiej, było mnóstwo papierkowej roboty. Trzeba było niezliczonej liczby pozwoleń. Zdarzało się nawet, że w dowód wdzięczności musieliśmy dawać coś w zamian. Gdy weszliśmy do wspólnoty, sprowadzanie sprzętu stało się o wiele łatwiejsze. Myślę, że inni sportowcy mogą mieć podobne odczucia. Oczywiście Unia ma też swoje wady. Ale jak się położy na wadze plusy i minusy, to nie mam żadnych wątpliwości, że korzyści jest więcej. Trzeba być wyjątkowo małostkowym, by tego nie dostrzegać.

Dzięki temu, że Polska jest członkiem Unii Europejskiej, mam świadomość, że należymy do ważnego kręgu kulturowego. Wcześniej byliśmy na peryferiach wielkiej wspólnoty i żeby w niej uczestniczyć - choćby w wąskim zakresie - trzeba było mieć w domu paszport. Na pewno pokolenie młodsze ode mnie może wskazać o wiele więcej korzyści. Młodzi nie mają dziś żadnych kompleksów. Jadą za granicę się uczyć, pracować, zdobywać kwalifikacje, nawiązywać nowe i jakże cenne znajomości. Dla moje pokolenia przynależność do Unii to przede wszystkim sprawa godnościowa. Byliśmy tej godności pozbawieni przez dziesiątki lat, a Unia nam ją przywróciła. Pokazała, że naprawdę nie jesteśmy gorsi od innych. Oczywiście jak każda instytucja, także Unia ma wiele wad. Jest też wiele rzeczy, o których warto rozmawiać i dyskutować, a nie przyjmować wszystko bezkrytycznie. Za taką sprawę uważam np. kwestię przyjęcia euro. Ale nie mam żadnych wątpliwości, że poza Unią czułbym się bardzo źle.

Unia dała nam ogromnego kopa cywilizacyjnego. Trzeba być ślepym, żeby tego nie dostrzec. Ogromne fundusze unijne sprawiły, że powstały nowe drogi, odnowione zostały zabytki. A jeśli czujemy się w naszym kraju pokrzywdzeni przez prawo, możemy się odwołać do Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w Strasburgu i Polacy chętnie z takiej możliwości korzystają. Ta instytucja pokazuje nam, że nie jesteśmy sami ze swoimi problemami. Pamiętam też dobrze czasy kolejek na przejściach granicznych. Dziś młodsi nie wiedzą nawet, o czym mowa. To kolejna wymowna unijna zdobycz, z której korzysta prawie każdy z nas.

Sceptyczna natomiast jestem, jeśli chodzi o unijne fundusze społeczne. Moglibyśmy te pieniądze wydawać o wiele lepiej, w nowym unijnym rozdaniu do roku 2020 mamy jeszcze taką możliwość. Także i poznańska Wilda ma szansę wykorzystać unijną pomoc. Jest szansa na zdobycie dofinansowania na rewitalizację Wierzbięcic czy remont zabytkowego Zespołu Szkół z Oddziałami Integracyjnymi przy ul. Prądzyńskiego. Tej inwestycji nie udałoby się przeprowadzić za pieniądze rady osiedla, a i same środki miejskie by nie wystarczyły do szybkiej modernizacji. Dzięki Unii wiele inwestycji rusza szybciej.

Wejście do Unii Europejskiej dało nam możliwość powrotu do domu - tak, dom to najlepsze słowo, bo w prawdziwym domu każdy czuje się dobrze. Przed akcesją także nasz Teatr Ósmego Dnia wiele razy pokazywał i udowadniał, jak bardzo nam na Europie zależy, jak bardzo do tego domu chcemy wejść. Pokazywaliśmy to w spektaklach wystawianych w różnych krajach. Aż wreszcie w 2004 r. staliśmy się pełnoprawnymi członkami europejskiej wspólnoty. Od tej pory możemy otwierać się na doświadczenia innych, wymieniać z nimi poglądy. Bo członkostwo w Unii nie znaczy, że we wszystkim i ze wszystkimi musimy się zgadzać. Ale naszym obowiązkiem jest też innych słuchać.

Dzięki Unii jesteśmy na równi z innymi krajami. Kiedyś przemykaliśmy chyłkiem po Starym Kontynencie, chowając swoje kompleksy mieszkańców Europy Wschodniej. Dziś nie musimy czuć się gorsi. I może nam ktoś w Polsce wmawiać, że Unia jest naszym zagrożeniem, może nam głosić jakieś czarnowidztwo, ale od niej nie ma już odwrotu. Dzięki Unii czuję się człowiekiem wolnym i godnym. I to jest chyba najważniejsze.

Dorastałem w wolnej Polsce. Gdy nasz kraj wchodził w 2004 r. do Unii Europejskiej, byłem na drugim roku studiów. Dziś trzeba mieć dużo złej woli, by nie dostrzec, jak bardzo Polska się zmieniła. Ze swoim zespołem dużo jeździmy z koncertami po kraju i gołym okiem widać, w jak dużo lepszym stanie są nasze drogi. Czas przejazdu do niektórych miast skrócił się o połowę. To tylko jeden, może bardzo przyziemny, ale jakże namacalny dowód na to, jak mocno Unia zmieniła nasz kraj. Także jako człowiek kultury widzę, jak Polska nadrabia zaległości. Dekadę temu w Poznaniu odbywały w roku się dwa, może trzy koncerty europejskich gwiazd naprawdę dużego formatu. Dziś granic już nie ma, czasami w jednym miesiącu gościmy dwie gwiazdy. Upowszechnianie kultury w Unii Europejskiej jest ogromnym dobrem wspólnym. Dlatego dzięki Unii nie ma dziś podziału na my i oni. Jako Polacy nie jesteśmy ludźmi drugiej kategorii, tylko pełnoprawnymi Europejczykami.

Był 1989 rok, miałem cztery lata. Po raz pierwszy przekraczałem z rodzicami granicę. Pamiętam kontrole, paszporty i taki zwykły ludzki strach. Trochę zaszczepili go we mnie moi rodzice, ale po prostu kiedyś tak się postrzegało kontrolę graniczną. Celnicy, dokumenty, pieczątki, otwieranie bagażników itp. itd. Kiedy prawie 20 lat później na granicy z Litwą czy Niemcami nikt już nikogo nie kontrolował, było to dla mnie dużym przeżyciem i dodam - pozytywnym przeżyciem. Ale wejście do Unii Europejskiej to także dla nas chrześcijan ogromne wyzwanie. Europa powinna być bowiem ponad podziałami. Możemy się różnić, możemy mieć inne zdanie, ale musimy się szanować. Tego szacunku i godności dla drugiego człowieka uczy nas przecież Chrystus.

Nie wiadomo, jak się potoczy historia. Może kiedyś ta Unia Europejska się skończy. Ale dziś mamy obowiązek w Unii bronić prawdziwych wartości. Wierzę, że małymi krokami możemy to robić. A jak? Po prostu głosząc po prostu Ewangelię. Bądźmy dumni i z tego, że jesteśmy Polakami i z tego, że jesteśmy Europejczykami. Bo naprawdę mamy z czego.