Adolf Hitler miał tu świętować triumf nad Związkiem Sowieckim. Dlatego na zamku cesarskim w Poznaniu trwały przez niemal całą wojnę kosztowne prace budowlane. Kosztowały miliony marek, ale Adolf Hitler nigdy tu nie zamieszkał
W listopadzie 1939 r. do okupowanego i włączonego do III Rzeszy Poznania przyjechał Albert Speer, osobisty architekt Hitlera. Podjęto wówczas decyzję o przebudowie Zamku Cesarskiego i zmianie wystroju wnętrz. Rozpoczęto ją w 1940 r., prace nadzorował przybyły z Berlina architekt Johannes Boehmer, a wykonywały je miejscowe firmy budowlane.
W dawnej kaplicy cesarskiej urządzono gabinet Hitlera z balkonem, z którego wódz miał przyjmować defilady. Ponieważ Hitler jako głównodowodzący był bardzo zajęty, postanowiono ułatwić mu decyzję w sprawie przebudowy zamku. Zbudowano gipsowy model balkonu naturalnej wielkości (na zdjęciu powyżej) , przytwierdzono go do wieży i zrobiono zdjęcie, które pokazano Hitlerowi. Kiedy w kwietniu 1941 r. zaakceptował projekt, model zdjęto i przystąpiono do budowy balkonu.
Archiwum Państwowe w Poznaniu
Według Heinricha Schwendemanna (historyka z Uniwersytetu we Freiburgu i specjalisty w dziedzinie architektury nazistowskiej), w kwietniu 1941 r. Hitler rozkazał, aby jego rezydencja w Poznaniu była gotowa do końca 1941 r. Hitler miał przybyć do Poznania w momencie zakończenia zwycięskiej wojny na wschodzie, po pokonaniu Związku Radzieckiego. To miała być najdalej wysunięta na Wschód rezydencja Hitlera. Hitler miał odpocząć po zwycięskiej wojnie w ,,czystym rasowo? Poznaniu.
Władz okupacyjne zakładały, że do tego czasu miasto zostanie zgermanizowane. Prowadzona przez gauleitera Kraju Warty Artura Greisera polityka zmierzała do zniemczenia tych ziem. Miały temu służyć: fizyczna likwidacja Żydów, wysiedlenia Polaków do Generalnej Guberni i ich fizyczne wyniszczanie za pomocą restrykcyjnego, nieludzkiego prawodawstwa.
Choć do Berlina słano donosy na temat ,,rozrzutności" Greisera podczas przebudowy zamku, nie była ona wcale wynikiem zachcianek i nieposkromionych ambicji gauleitera. Rezydencje Hitlera były w III Rzeszy priorytetem. Finansowanie przebudowy wnętrz zamku wywołało jednak spory pomiędzy Albertem Speerem, ministrami finansów i spraw wewnętrznych oraz szefem Kancelarii Rzeszy. Uciął je ostatecznie sam Führer, przeznaczając na przebudowę dwa miliony marek z własnych środków.
Zaplanowana na 6 mln marek inwestycja pożarła znacznie większe kwoty. Ostatecznie wartość całej inwestycji architekci Hitlera szacowali na 27 mln marek - zdążyli wydać prawie 20 mln.
Archiwum Państwowe w Poznaniu
Co naziści zmienili w zamku? W latach wojny niemieccy architekci zburzyli piękną kaplicę bizantyjską, zajmującą dwie kondygnacje zamku, a w jej miejsce postawili gabinet dla Führera z podgrzewanym balkonem (dziś jest to Sala Kominkowa, zachowana w takim stanie, jak wyglądała w 1944 r). Wyburzono też Salę Tronową, tworząc salę zgromadzeń na 2 tys. osób.
Prywatne pomieszczenia Adolfa Hitlera miały zająć zachodnie skrzydło zamku. Zbudowano też nowe wejście główne do zamku, które znajduje się od strony południowo-wschodniej. Wcześniej głównym wejściem do zamku były schody wiodące od strony Parku Różanego.
Archiwum Państwowe w Poznaniu
Zamek w Poznaniu był rezydencją, w którą architekci Hitlera inwestowali najdłużej. - Budowę innych rezydencji wstrzymano w 1942 r. Prace w poznańskim zamku przerwano dopiero latem 1944 r. - uważa dr Schwendemann. - To była ostatnia rezydencja Hitlera, ciągle wprowadzał do niej zmiany. Jeśli chodzi o wnętrza, zamek w całości utrzymany jest dziś w stylu faszystowskiej Rzeszy.
Archiwum Państwowe w Poznaniu
Stół z pokoju dla gości Hitlera.
W zamku wygospodarowano też apartamenty dla członków rządu Rzeszy. Dla bezpieczeństwa Hitlera w zamku zaprojektowano też schron przeciwlotniczy. Wiadomo, że w czasie wojny powstał schron na 375 osób. Nie wiadomo, czy powstał osobny dla Hitlera.
Hitler nigdy nie przyjechał do poznańskiego zamku, bo zaczął przegrywać wojnę na Wschodzie. Ważne były też względy bezpieczeństwa: mimo usilnych starań Greisera w Poznaniu Polacy ciągle stanowili większość mieszkańców.
Archiwum Państwowe w Poznaniu
W 2011 r. do poznańskiego zamku wróciło sześć foteli z jadalni Hitlera, odnalezionych po półwieczu. Odkrycia dokonał historyk sztuki Janusz Pazder podczas? parzenia herbaty. Stały w Muzeum Henryka Sienkiewicza. Biblioteka Raczyńskich, której placówką jest muzeum, zgodziła się przekazać bezpłatnie fotele CK Zamek.
Fotele, które dziś różnią się od tych z lat wojny bordowym obiciem, zaprojektowała najpewniej pracownia Franza Bohmera. Były wzorowane na meblach, stojących w nowej Kancelarii Rzeszy w Berlinie. Hitler nie miał jednak okazji zjeść na tych fotelach ani jednego posiłku. Choć po zamachu w Wilczym Szańcu (20 lipca 1944 r.), zażądał, by zamek był gotowy do jego wizyty, oficjalnie nigdy do niej nie doszło.
Archiwum Państwowe w Poznaniu
W 2003 r. po raz pierwszy zaprezentowano na zamku prywatną windę Hitlera, którą zainstalowano w czasie wojny w poznańskim zamku cesarskim. Miała kursować z parteru wieży na pierwsze piętro - do osobistych apartamentów Hitlera. Windą do końca wojny jeździł jednak Arthur Greiser, namiestnik Kraju Warty. Winda miała prosty i elegancki wystrój: kremowy sufit i zieloną podłogę. Ściany wyłożono czeczotowym fornirem, uzyskiwanym z drewna z dużą ilością sęków.
Archiwum Państwowe w Poznaniu
Materiał promocyjny
Materiał promocyjny
Dzisiejsza gazeta (e-wydanie)
Wszystkie komentarze