Poznań XXI wieku - najlepsze budynki rok po roku [nagroda Quadro]

Projekt: Arkadiusz Emerla, Maciej Wojda - Ad Artis Emerla Wojda Sp. J.

- Najszczęśliwszy byłem wtedy, gdy w szczelinie Bramy Poznania zobaczyłem odbicie katedry i przepływającej obok Cybiny - mówił architekt Maciej Wojda z krakowskiej pracowni Ad Artis przy okazji odbierania nagrody.

Fot. Tomasz Kamiński / Agencja Gazeta

Brama Poznania ICHOT to prosty, oszczędny w formie budynek ze skośną szczeliną przecinającą go na pół. Przez tę szczelinę, w środku budynku, można obserwować wieże poznańskiej katedry. Budynek wykonany jest z surowego architektonicznego betonu. Betonowe schody prowadzą też nad Cybinę. Natomiast na drugą stronę przerzucona jest przeszklona kładka.

Inwestycję wyróżnia minimalizm - budynek w całości wykonano z nieotynkowanego betonu architektonicznego. Nowoczesna, a zarazem skromna w wyrazie budowla uzupełniła scenerię Ostrowa Tumskiego. Nie nawiązuje do strzelistych wież katedry czy śródeckich kamienic. - I bardzo dobrze. Poznań nie powinien być architektonicznym skansenem. Nie potrzebujemy tutaj kopii Barbakanu - uważa Jacek Cenkiel, prezes firmy UWI Inwestycje, która jest inicjatorem wręczania nagrody im. J.B. Quadro.

Fot. Łukasz Cynalewski / Agencja Gazeta

Projekt budynku, w którym prezentowana jest multimedialna historia najstarszej części Polski, powstał w wyniku jednego z najważniejszych i najbardziej spektakularnych konkursów architektonicznych ostatnich lat w Poznaniu. Wystartowało w nim 25 pracowni, w tym dwie zagraniczne. - To pokazuje, że konkursy są potrzebne, i że dzięki nim na wygląd miasta wpływają też architekci spoza Poznania, dzięki którym dopływają do nas świeże idee - twierdzi Piotr Kostka, prezes poznańskiego oddziału SARP. Zdaniem Kostki Centrum Ostrowa Tumskiego to pierwszy obiekt, który przywraca rzekę miastu. - A to jest przecież jedno z naszych głównych zadań na przyszłość. Zalążkiem powrotu nad rzekę niech będą leżaki stojące na betonowych schodach prowadzących w stronę Cybiny - zauważa Kostka.

Do przepływającej obok Bramy Poznania wody odwoływali się też sami architekci. - Zdawaliśmy sobie sprawę, że projektujemy w miejscu niezmiernie ważnym dla poznaniaków i wszystkich Polaków. Z jednej strony Katedra, z drugiej - stare minimiasteczko, jakim jest Śródka. Zmagaliśmy się np. z wyborem najodpowiedniejszego betonu. Ale gdy zobaczyłem odbicie katedry w szybach budynku i Cybiny w jego szczelinie, to wiedziałem, że wszystko poszło dobrze - podsumował Maciej Wojda z Ad Artis.

Projekt: Olgierd Jagiełło, Paweł Natkaniec, Maciej Miłobędzki, Marcin Sadowski, Jerzy Szczepanik - Dzikowski JEMS Architekci

Fot. Piotr Skórnicki / Agencja Gazeta

- Zaprojektowany przez nas budynek od ulicy jest śliski i gładki, a od wnętrza - ciepły - tak Paweł Natkaniec z pracowni Jems Architekci opisywał biurowiec Pixel przy ul. Grunwaldzkiej. - Mówi się, że na Allegro można kupić wszystko. To nieprawda, bo statuetki Jana Baptysty Quadro nigdzie nie kupimy. Na nią trzeba sobie zasłużyć - mówił Krzysztof Frąckowiak z Wielkopolskiej Okręgowej Izby Architektów. Frąckowiak nawiązał do nazwy Allegro, bo biurowiec Pixel, którego twórcy odebrali w poniedziałek statuetkę J. B. Quadro, jest siedzibą tego największego w Polsce serwisu aukcyjnego.

Fot. Piotr Skórnicki / Agencja Gazeta

Obiekt stojący przy ul. Grunwaldzkiej zaprojektowała warszawska pracownia Jems Architekci (jej autorstwa jest także np. nowy budynek Biblioteki Raczyńskich przy al. Marcinkowskiego). Na zewnątrz, od strony ul. Grunwaldzkiej, fasada budynku jest całkowicie przeszklona. Natomiast od wewnątrz biurowiec jest bardziej poszatkowany. Spokojną fasadę "zakłócają" wypełnione drewnem i zielenią loggie oraz tarasy. Na dachu znalazło się miejsce na zielony ogród.

Fot. Piotr Skórnicki / Agencja Gazeta

Ściany budynków są to cofnięte, to wysunięte do przodu. W sumie w biurowym parku powstanie pięć podobnych budynków. Wszystkie będą przyjazne dla środowiska. By ograniczyć energię potrzebną do oświetlenia pomieszczeń, elewację zaprojektowano tak, by wpuszczała do wnętrza maksymalnie dużo naturalnego światła. Po terenie Pixela nie wolno jeździć samochodem, są natomiast ścieżki rowerowe. - To dlatego, że projektujemy dla ludzi, nie dla siebie. Tym bardziej cieszę się, że doceniony został budynek, przy projektowaniu którego tak ważny był komfort użytkownika - mówił Paweł Natkaniec z Jems Architekci.

Fot. Piotr Fijałkowski

Projekt: Wojciech Grabianowski (RKW Rhode Kellermann Waawrowsky Polska Sp. z o. o.)

Fot. Łukasz Cynalewski / Agencja Gazeta

- Zwyciężyła prosta i elegancka forma, komponująca się z otoczeniem i wzbogacająca je. Werdykt podjęliśmy jednogłośnie - mówił Jacek Cenkiel, przewodniczący jury nagrody. A prezydent Ryszard Grobelny przypomniał: - Inwestycja budziła opory okolicznych mieszkańców, ale architektom udało się ją wpasować w okoliczną zabudowę.

Fot. Łukasz Cynalewski / Agencja Gazeta

Murawa Office Park to kompleks pięciu budynków biurowych klasy A połączonych przeszklonymi przejściami. Zaprojektował go Wojciech Grabianowski z pracowni RKW Rhode Kellermann Wawrowsky. - Punktem odniesienia były dla nas okoliczne, małe domki. Dlatego świadomie zrezygnowaliśmy z koncepcji postawienia monumentalnej architektury - mówił Grabianowski, odbierając nagrodę. Pracownia RKW to duże międzynarodowe studio, zatrudnia ponad 300 architektów. Zaprojektowała też m.in. PGE Arenę w Gdańsku oraz modernizację poznańskiego Okrąglaka.

Fot. Łukasz Cynalewski / Agencja Gazeta

Wojciech Krawczuk, wiceprezes poznańskiego oddziału Stowarzyszenia Architektów Polskich, chwalił zwycięski budynek: - Nie jest nadęty, a wpasowany w otoczenie. Ten budynek ma dobre proporcje i skalę. Najwyższych lotów jest jego elewacja, użyte materiały oraz funkcjonalność. Te wnętrza bardzo łatwo można zaadaptować zarówno na duże, jak i małe biura. To od początku był mój faworyt - podkreślał Krawczuk, który zasiadał w jury konkursu.

Fot. Łukasz Cynalewski / Agencja Gazeta

Co zaskakujące, do tej edycji nagrody Jana Baptysty Quadro (oceniano budynki ukończone w roku 2011) nominowane były tylko cztery budynki. - To zwycięska Murawa Office Park, Termy Maltańskie, budynek Wydziału Chemii na Morasku oraz I etap Poznańskiego Parku Technologiczno-Przemysłowego na Dębcu - wyliczał5  Wojciech Krawczuk. - Nominację mogli zgłaszać architekci, inwestorzy, Stowarzyszenie Architektów Polskich czy Izba Architektów.

Fot. Łukasz Cynalewski / Agencja Gazeta

Projekt: Pracownia Architektoniczna 1997 Sp. z o. o. (szef zespołu mgr inż. arch. Krzysztof Frąckowiak)

Fot. Łukasz Ogrodowczyk / Agencja Gazeta

Mieszczący się przy al. Niepodległości budynek pokonał m.in. biurowiec Skalar i akademik Uniwersytetu Medycznego. Projekt zwycięskiego Collegium Iuridicum Novum pod kierunkiem Krzysztofa Frąckowiaka opracowała Pracownia Architektoniczna 1997, znana choćby z projektu budynku TVP na Ratajach.

Fot. Łukasz Cynalewski / Agencja Gazeta

Nagroda imienia autora renesansowej przebudowy poznańskiego ratusza trafiła do projektantów budynku funkcjonalnego, dobrze wpisującego się w otoczenie.

Fot. Łukasz Ogrodowczyk / Agencja Gazeta

Na terenie, na którym niegdyś znajdowały się koszary, garaże i wojskowy areszt, za 66 mln zł wybudowano Wydział Prawa i Administracji z salą sądową, pomieszczeniami seminaryjnymi i aulą w kształcie strusiego jaja.

Fot. Łukasz Ogrodowczyk / Agencja Gazeta

Projekt: Jacek Bułat z zespołem

Fot. Łukasz Cynalewski / Agencja Gazeta

Budynek ma 3 tys. m kw. powierzchni, a magazyny biblioteki mogą pomieścić nawet 400 tys. woluminów. Inwestycja, która rozpoczęła się w 2007 r., kosztowała 20 mln zł. Autorem projektu jest Jacek Bułat wraz z zespołem i to on odebrał z rąk prezydenta nagrodę. - Ten budynek pokazuje, że nie trzeba być nadętym wieżowcem czy połyskliwą megastrukturą, żeby się podobać - mówił Eugeniusz Skrzypczak z poznańskiego oddziału Stowarzyszenia Architektów Polskich. - To niewielki obiekt, który buduje swoją własną tożsamość szanując dziedzictwo. Dobry warsztat, który zasługuje na nagrodę - dodawał.

Fot. Łukasz Cynalewski / Agencja Gazeta

Budynek podobał się nie tylko jurorom, ale również miejskiej konserwator zabytków, Marii Strzałko: - To nie sztuka zbudować coś na Osiedlu Bolesława Śmiałego, ale nie lada talentu wymaga postawienie budynku w wąskim przesmyku, nie niszcząc przy tym proporcji i dopasowując się do sąsiedztwa.

Fot. Łukasz Cynalewski / Agencja Gazeta

Jacek Bułat nie krył dumy z otrzymanej nagrody. O swoim projekcie mówi:ł - To szkło i kamień. Ale tak przecież można byłoby powiedzieć o większości budynków. W przypadku tej biblioteki najważniejsze są proporcje. Staraliśmy się skupić na detalu, wykończeniach. No i najważniejsze, żeby budynek był nie tylko ładny, ale po prostu dobrze służył studentom.

Praca nad bryłą biblioteki nie była łatwa: - Budynek trudno było posadowić. Działka jest dość ciasna, sąsiedztwo wymagające, no i mieliśmy kłopoty z wodą gruntową - przyznaje Bułat. - Ale z efektu chyba możemy być zadowoleni, prawda?

Projekt: Sławomir Rosolski

Fot. Łukasz Cynalewski / AG

Kompleks mieszkalno-handlowy City Park na Grunwaldzie, zaprojektowany przez Sławomira Rosolskiego, zdobył nagrodę Jana Baptysty Quadro w 2008 roku.

Fot. Łukasz Cynalewski / AG

City Park powstał na terenie dawnych koszar wojskowych.

Fot. Łukasz Cynalewski / AG

- Praca nad tym projektem była ciekawym spotkaniem z zabytkiem - powiedział Sławomir Rosolski podczas wręczenia nagrody Jana Baptysty Quadro. - Znalazłeś się w panteonie poznańskiej architektury - gratulował mu Andrzej Kurzawski, prezes poznańskiego oddziału SARP.

Fot. Łukasz Cynalewski / AG

Projekt: Piotr Barełkowski, Przemysław Borkowicz Studio ADS Sp. z o. o.

Stary Browar i jego projektanci zostali nagrodzeni dwa razy - najpierw za pierwszą część oddaną do użytku (na zdjęciu powyżej), a potem za nowe skrzydło (na zdjęciu niżej).

Fot. Łukasz Cynalewski / AG

W 2003 roku jury składające się m.in. z architektów i przedstawicieli miasta brało też pod uwagę trzy inne budowle: biurowiec Delta przy ul. Towarowej (pracownia Ewy i Stanisława Sipińskich), gmach Wyższej Szkoły Nauk Humanistycznych i Dziennikarstwa przy ul. gen. Kutrzeby (autor Mariusz Wrzeszcz) i budynek straży pożarnej między ul. Wolnica i Masztalarską (autor Piotr Barełkowski).

Fot. Tomasz Kamiński / AG

- Decyzja o nagrodzie dla Starego Browaru była jednogłośna. Jury zgodnie uznało, że to budynek, który dobrze wpisał się w miasto i zbiera pochlebne oceny zarówno w oczach specjalistów, jak i mieszkańców - mówił Jacek Cenkiel, prezes Unii Wspólnego Inwestowania, jeden z członków jury.

Fot. Łukasz Cynalewski / AG

Fot. Tomasz Kaminski / AG

Fot. Piotr Fijałkowski

Fot. Lukasz Cynalewski / AG

Projekt: Jerzy Gurawski

Fot. Karolina Sikorska / AG

Nagrodę im. Jana Baptysty Quadro za najlepszy obiekt powstały w 2006 roku odebrał architekt Jerzy Gurawski. Uroczystość odbyła się w Auli Novej - budynku, za który prof. Gurawski otrzymał wyróżnienie.

Fot. Piotr Skórnicki / Agencja Gazeta

- Zdystansowała pozostałych tegorocznych kandydatów do nagrody - mówi Jacek Cenkiel, członek kapituły, w której zasiadają m.in. przedstawiciele miasta i SARP. - Budynek ten zamyka ostatni etap rozbudowy Akademii Muzycznej i zagospodarowuje zdegradowany dotąd fragment centrum Poznania.

Fot. Łukasz Cynalewski / AG

- To sala dostała nagrodę, nie ja - mówił architekt odbierając nagrodę. Profesor Gurawski otrzymał ją już po raz drugi. Statuetka Quadro to niejedyna nagroda, jaką w tamtym czasie odbierał architekt - został także laureatem Honorowej Nagrody SARP.

Fot. Łukasz Cynalewski / AG

Budowa Auli Novej trwała półtora roku. Otwarta została w październiku 2006 roku, kosztowała 30 mln zł. Grunt za symboliczną złotówkę przekazało miasto, fundusze na budowę pochodziły z UE, Ministerstwa Kultury i Urzędu Marszałkowskiego. Nazwę dla nowej auli wybrał senat uczelni z propozycji zgłoszonych przez Czytelników Gazety Wyborczej. W Auli Novej jest miejsce dla 500 słuchaczy, studio nagrań, sala prób i sale dydaktyczne.

Fot. Łukasz Cynalewski / Agencja Gazeta

Projekt: Wojciech Marcinkowski

Fot. Dominik Dziecinny / AG

Jury nagrodziło wielorodzinny dom mieszkalny przy ul. Piątkowskiej 112, autorstwa nieżyjącego już Wojciecha Marcinkowskiego. Inwestorem, który postawił dom, jest poznański deweloper - firma Nickel. - Doceniono jakość i formę tego budynku, odbiegającego na korzyść od powstających w Poznaniu domów i osiedli - mówił Jacek Cenkiel, prezes Unii Wspólnego Inwestowania, współinicjator konkursu organizowanego przez miasto.

Fot. Dominik Dziecinny / AG

Budynek przy ul. Piątkowskiej wyróżniają interesująco zaprojektowane elewacje o niesztampowych podziałach i otworach okiennych. Rzeźbiarsko potraktowana bryła budynku także nie przypomina stawianych obecnie dość masowo bloków mieszkalnych.

Fot. Dominik Dziecinny / AG

Projekt: Marian Fikus

Fot. Łukasz Cynalewski / Agencja Gazeta

Nagrodę w 2004 roku otrzymał prof. Marian Fikus za gmach centrum wykładowego Politechniki nad Wartą. Mocno komplementowany podczas uroczystości profesor wcześniej wziął udział w debacie o relacjach architektów z inwestorami.

Fot. Łukasz Cynalewski / Agencja Gazeta

Razem z wręczeniem nagrody odbyło się Międzynarodowe Spotkanie Architektów. W moderowanej przez Piotra Najsztuba dyskusji toczył się m.in. spór o to, do kogo należy tak naprawdę decyzja o tym, jak wyglądać ma architektura. By rozstrzygnąć problem, użyto zielonych (i niejadalnych) lizaków z literami "a" (architekci) oraz "i" (inwestorzy).

Fot. Łukasz Cynalewski / Agencja Gazeta

Fot. Łukasz Cynalewski / Agencja Gazeta

Projekt: Jerzy Gurawski

fot. Łukasz Cynalewski

Na zdjęciach - Budynek Naukowo-Dydaktyczny Wydziału Matematyki i Informatyki UAM - ostatni z budynków oddanych do użytku przed wręczeniem nagrody Jana Baptysty Quadro.

fot. Łukasz Cynalewski

fot. Łukasz Cynalewski

Projekt: Piotr Barełkowski, Przemysław Borkowicz Studio ADS Sp. z o. o.

Tak pisaliśmy o otwarciu nowej części lotniska: "Jeszcze wczoraj rano poznańska Ławica miała najmniejszy terminal pasażerski w Polsce - o powierzchni 2,5 tys. metrów kwadratowych. Dziś jest drugim pod względem wielkości, po Okęciu, portem lotniczym w kraju.

fot. Tomasz Kamiński

W niedzielę nowy dworzec otworzył prezydent Aleksander Kwaśniewski. Przyleciał do Poznania samolotem i był pierwszym pasażerem przyjętym w nowym terminalu. Przypomniał, że 'stara' Ławica witała już wiele głów państw. - Podczas spotkania Trójkąta Weimarskiego w Poznaniu prezydenci Niemiec i Francji byli przyjmowani w skromnym, starym terminalu. Kto wie, gdyby wówczas wysiedli na takim dworcu jak ten, może bylibyśmy już w Unii - żartował prezydent.

fot. Karolina Sikorska

Nowy dworzec o powierzchni 14 tys. m kw. budowano zaledwie rok. Jest tu 12 stanowisk do odprawy pasażerów, sklep wolnocłowy, taras widokowy i kaplica. Przez godzinę można na nim odprawić około 900 pasażerów, a rocznie - 1,2 mln czyli trzykrotnie więcej niż dotychczas.

fot. Tomasz Kamiński

Inwestycja kosztowała 67 mln zł. Ale jeszcze w marcu wydawało się, że nowego terminalu nie będzie. Warszawski udziałowiec poznańskiego portu oskarżał władze Ławicy o niegospodarność i starał się zablokować budowę. Krążyły pogłoski, że chodzi o to, by Poznań nie stał się niebezpiecznym konkurentem dla Warszawy. Dzięki wspólnym wysiłkom władz miasta, województwa i parlamentarzystów udało się jednak pokonać trudności.

fot. Tomasz Kamiński

Projekt: Ewa i Stanisław Sipińscy

Fot. Łukasz Cynalewski / Agencja Gazeta

Budynek Poznańskiego Centrum Finansowego na pl. Andersa to pierwszy zbudowany w mieście od podstaw inteligentny biurowiec - "sam wie, kogo wpuścić do środka i kiedy zgasić światło" - pisaliśmy o nim w Gazecie Wyborczej Poznań.

Fot.Piotr Skórnicki / Agencja Gazeta

Liczy osiemnaście kondygnacji najwyższej klasy A i mierzy 75 m wysokości.

Fot. Andrzej Monczak / AG

Budowa kosztowała ok. 40 mln dolarów.

Fot. Andrzej Monczak / AG

W jego podziemiach mieści się pierwszy w mieście automatyczny parking.

Fot. Łukasz Cynalewski / Agencja Gazeta

Ten obiekt był dopiero początkiem zabudowy pl. Andersa.

Fot. Łukasz Cynalewski / Agencja Gazeta

Projekt: Piotr Barełkowski, Przemysław Borkowicz Studio ADS Sp. z o. o.

Halę zbudowano na miejscu starego, białego pawilonu pamiętającego czasy pierwszych wystaw. Zamiast niego postawiono błyszczący aluminium i szkłem obiekt.

Fot. Kamiński Tomasz / Agencja Gazeta

Podczas wręczania nagrody Piotr Barekłkowski i Przemysław Borkowicz najdłużej dziękowali swoim rodzinom za wyrozumiałość - praca wypełnia im bowiem większość czasu.

Projekt: Klemens Mikuła

Fot. Piotr Skórnicki / Agencja Gazeta

Klemens Mikuła o projektowaniu terenów sportowych i rekreacyjnych nad Jeziorem Maltańskim opowiadał tak: - Najgorszy był nieustanny brak pieniędzy. A poza tym, mój Boże, to były lata 80., niczego nie było: stali, drewna, prętów, piasku, cegieł, ropy do koparek, spycharek, ciężarówek. Przecież ja z czaszy jeziora wykopałem milion metrów sześciennych ziemi. Tym byśmy zasypali cały Stary Rynek i jeszcze usypali górę wyższą o 25 m od wieży ratuszowej. Tyle ziemi, bo myśmy na Malcie przebudowywali cały krajobraz.

Fot. Piotr Skórnicki / Agencja Gazeta

- Różnie sobie radziłem. Na przykład nie mogłem znaleźć chętnego do postawienia wieży na mecie. Przychodzi jeden z konstruktorów i mówi, że zrobi, ale według własnej wyceny. To ja na to, że daję mu dwa razy więcej, ale pod warunkiem że za dwa tygodnie przynosi mi projekt. O, nie! To on: "dziękuję". "Poczekaj" - mówię. "Dam ci pięć bonów na benzynę." "Kiedy?" "Jak podpiszesz umowę." Bony trzymałem w szufladzie. Dostawałem je od prezydenta Wituskiego albo od wojewody. Wtedy bony miały większą wartość niż złotówka - wspominał.

Fot. Piotr Skórnicki / Agencja Gazeta

Klemens Mikuła: - Pamiętam, że tuż przed otwarciem zastanawiałem się, czym wyłożyć hall. Nie miałem żadnych płytek, terakoty, pieniędzy ani za dużo czasu. Pomyślałem, że dobry byłby kamień. Dzwonię do Miecia Kwiatkowskiego, dyrektora Jedynki "przemysłówki", a on się dziwi: "jaki kamień, skąd ja ci wezmę kamień, ale czekaj, czekaj w magazynach leżą jakieś płyty kamienne". Pojechaliśmy z moim przyjacielem, Zenkiem Walkowiakiem, na sucho układaliśmy, żeby dopasować kolorystycznie... One do dzisiaj tam leżą. Była duża zaradność. Przede wszystkim dlatego, że myśmy chcieli to wybudować.

Fot. Piotr Skórnicki / Agencja Gazeta

- Ponad dziesięć lat spędziłem na budowie Malty, a ze mną wiele, wiele osób. Nie wiedzieliśmy, jak to się potoczy, kiedy w czerwcu 1990 roku Wituski przestał być prezydentem, a roboty pozostało jeszcze mnóstwo. W sierpniu 1990 roku Malta została otwarta i odbyły się tam Mistrzostwa Świata w Kajakarstwie. A potem przez te lata mnóstwo różnych imprez z Festiwalem Teatralnym Malta na czele. Budowa Malty to była największa zawodowa przygoda mojego życia. Lubiłem tam chodzić, porozglądać się - opowiadał Klemens Mikuła, który zmarł w tym roku.

Fot. Piotr Skórnicki / Agencja Gazeta

Fot. Piotr Skórnicki / Agencja G