Agnieszka Pachciarz z nadzorem nad kulturą w Poznaniu. Co o niej wie?

Jeszcze w kampanii wyborczej Jaśkowiak przekonywał, że poznańska kultura przeżywa kryzys. Zamieszanie wokół odwołania spektaklu "Golgota Picnic", koncertu Behemotha czy porażka w wyścigu o tytuł Europejskiej Stolicy Kultury wpłynęły na negatywny odbiór Poznania. Jaśkowiak podkreślał, że - jego zdaniem - poznańskiej kulturze brakuje strategii.

Już po kampanii prezydent zabrał się za rozwiązanie kilku kluczowych problemów. Dogadał się ze skonfliktowaną z byłym prezydentem Grobelnym szefową Teatru Ósmego Dnia Ewą Wójciak. Wójciak wycofała się, a nową dyrektorką sceny została Małgorzata Grupińska-Bis, przez lata jej zastępczyni.

Dyrektorce CK Zamek Annie Hryniewieckiej Jaśkowiak przedłużył kadencję. Mówił, że dobrze ocenia jej pracę. Inaczej było w przypadku Teatru Polskiego. Konflikt dyrektora Pawła Szkotaka z załogą prezydent postanowił rozwiązać, ogłaszając na to stanowisko konkurs.
Jaśkowiak obiecał też, że znajdzie nową siedzibę dla Polskiego Teatru Tańca. I dla Teatru Strefa Ciszy, który musi wyprowadzić się z ul. Grunwaldzkiej. Już wiadomo, że teatr przeniesie się do wyremontowanego budynku Olimpii.

Jaśkowiak wybrał też nową dyrektorkę wydziału kultury. Justyna Makowska swoją funkcję objęła 1 lipca. - Pierwszym zadaniem, jakie sobie stawiam, jest otwarcie wydziału na ludzi, ulepszenie przepływu informacji między urzędem, instytucjami kultury i organizacjami pozarządowymi ? mówi w najnowszym numerze magazynu "Iks" Makowska.

Ale najbardziej kontrowersyjną decyzję prezydent podjął w tym tygodniu. Bo od najbliższego poniedziałku bezpośrednią zwierzchniczką dyrektor Justyny Makowskiej będzie Agnieszka Pachciarz. Pani wiceprezydent przejmie nadzór nad kulturą od Jaśkowiaka. Dlaczego tak się stanie? Bo sprawy mieszkaniówki zostaną Pachciarz odebrane. Zajmie się nimi Arkadiusz Stasica, były prezes PTBS, nowy wiceprezydent Poznania.

Te roszady wywołały lawinę komentarzy w poznańskim środowisku kulturalnym. Bo Pachciarz, była prezes NFZ i Uniwersyteckiego Centrum Stomatologii w Poznaniu, znana jest raczej jako menedżerka służby zdrowia. Na temat kultury nigdy się nie wypowiadała.

O tę zmianę i to, co może ze sobą nieść, zapytaliśmy poznaniaków żywo zainteresowanych kulturą.

- Ostatnie pół roku w poznańskiej kulturze upłynęło spokojnie. To jednak zmiana, bo poprzednia władza była nadgorliwa i kulturze szkodziła. Może prezydent Jaśkowiak nie rozwiązał wszystkich problemów, ale coś się ruszyło. Natomiast bardzo dziwią mnie informacje o powierzeniu pani wiceprezydent Pachciarz nadzoru nad kulturą. Znów traktuje się kulturę jako dodatek do czegoś, nagrodę pocieszenia.

Prezydent nie zdążył sam wypracować żadnych zasad ani stworzyć struktur, żeby teraz się tej kultury pozbywać. Obawiam się, że kultura znów będzie traktowana jako mniej ważna i drugorzędna. Do znudzenia mogę powtarzać, że tak być nie powinno, że to właśnie ona Poznań może promować. Jestem też zawiedziona, że w ostatnich miesiącach nie było żadnych rozmów na linii urząd miasta - środowisko kulturalne. Prezydent Gdańska Paweł Adamowicz regularnie spotyka się z ludźmi kultury i dzięki temu ma orientację, co się w niej dzieje. Jakieś nadzieje wiążę z panią Justyną Makowską, nową dyrektorką wydziału kultury. Nie jest szerzej znana, ale przynajmniej z kulturą ma coś wspólnego. Lepiej, gdyby to ona grała pierwsze skrzypce.

- Jeśli chodzi o zarządzanie poznańską kulturą przez prezydenta Jacka Jaśkowiaka, to mam krytyczne zdanie. To był osobisty nadzór? Jeśli tak, to bardzo delikatny. Prezydent obiecał, że przyjdzie na posiedzenie komisji kultury i swoją wizję poznańskiej kultury przedstawi radnym. Do dzisiaj się tej wizyty nie doczekaliśmy. Teatr Ósmego Dnia? Dobrze, że w końcu rozwiązano tę sprawę. Konflikt wokół Ósemek nie służył miastu. Może nie jestem fanem tego teatru, ale wiem, że również on może promować Poznań.

Jeśli chodzi o panią wiceprezydent Pachciarz, to w tej chwili nie mam do niej zastrzeżeń. Jest menedżerem, różnie ocenianym. Pytanie, w jaki sposób podejdzie do kultury w Poznaniu. Na pewno nie można do niej przyłożyć wyłącznie finansowej miary. Bo tak traktowano kulturę przez kilkanaście lat rządów prezydenta Ryszarda Grobelnego. 10 mln zł dołożone kulturze ma dla nas niebywale wielką wartość. Większą niż 10 mln zł dołożone na inwestycje infrastrukturalne.

- Osobistego nadzoru prezydenta Jaśkowiaka nie zauważyłem, więc to, że oddaje kulturę pani Pachciarz, stratą nie jest. Podstawowym problemem Poznania w sferze kultury jest teraz sprawa miejsca dla Sceny Roboczej. Potrzebne są natychmiastowe decyzje pana prezydenta. Musimy wiedzieć, kto za to zapłaci i z czego. To najciekawsza obecnie instytucja kultury w Poznaniu. Powierzenie nadzoru nad kulturą menedżerowi, który z tą sferą nie ma nic wspólnego, jest jednak zaskoczeniem. Ale może skoro prezydent Jaśkowiak z siedzibą dla teatru sobie nie poradził, to poradzi sobie z tym menedżerka Pachciarz? Trzeba działać szybko, bo sprawa Olimpii ciągnie się już od 10 lat. A to od początku był budynek przeznaczony na zagospodarowanie przez instytucję kultury.

- Od wyborów samorządowych w poznańskiej kulturze trwa festiwal nominacji. Przedłuża się stan niepewności. Od 1 lipca mamy nową dyrektor wydziału kultury. Prezydent Jaśkowiak przekazał zarządzanie kulturą swojej zastępczyni. Nie znam pani prezydent Agnieszki Pachciarz. Mam jednak nadzieję, że po tej zmianie sytuacja się ustabilizuje i - po jakimś okresie przejściowym - wróci poczucie pewności.

Czego bym przede wszystkim oczekiwał od nowych osób zarządzających kulturą? Najpilniejszym punktem do rozwiązania jest kwestia infrastruktury. W Poznaniu mamy olbrzymi obiekt - 3700 m kw. - który mógłby służyć kulturze, ale stoi pusty. To budynek po kinie Olimpia. Jeżeli miasto nie wykorzysta go na cele kulturalne, będzie musiało zwrócić go wojewodzie. A przecież szkoda byłoby go stracić.

Andrzej Pakuła - na zdjęciu pierwszy z prawej

- Przez ponad pół roku kulturą zarządzał prezydent Jacek Jaśkowiak. Niby się tym zajmował, a jednak nie. Po prostu nie miał czasu. Może więc dobrze, że oddelegował to zadanie komu innemu? Podoba mi się, że kulturą w mieście zajmują się teraz dwie kobiety. Jedna z nich - Justyna Makowska, dyrektor wydziału kultury - pochodzi spoza Poznania. Kulturą zajmie się więc osoba nieuwikłana środowiskowo, to bardzo dobry ruch. Jeśli siły rozłożą się jak w Urzędzie Marszałkowskim, w którym ton nadawała szefowa departamentu kultury Agata Grenda, to właśnie Makowska będzie miała największy wpływ na kształt kultury w mieście.

Kluczowe jest zdefiniowanie roli miasta jako mecenasa. Jakie działania chce wspierać przede wszystkim? Co zasługuje na dofinansowanie, a jakie wydarzenia mogą starać się o sponsorów komercyjnych? Jak reagować na emigrację twórców z Poznania? Jak przewietrzyć instytucje kultury?

W ostatnim czasie dużo pieniędzy idzie na animacje kulturalne w dzielnicach. I bardzo dobrze. Mnie trochę zabrakło sztuki. Dużo dziś łatwiej zdobyć pieniądze na warsztaty dla mieszkańców niż na tworzenie nowych zjawisk, nowych jakości, które mogłyby stać się wizytówką Poznania. Czasem lepiej zaryzykować, zainwestować w coś nieznanego, może nawet nie do końca zrozumiałego dla starszego pokolenia, niż finansować tylko te rzeczy, które sprawdziły się już w innych miastach.

Apelowałbym: więcej twórczości, mniej odtwórczości.

- Od początku mojego mianowania po wygranym konkursie na stanowisko dyrektora galerii z Urzędem Miasta współpracuje mi się dobrze. Bez problemów. Galerię tworzy zaangażowany i profesjonalny zespół, dzięki czemu instytucja pracuje sprawnie. Zastrzeżenia moje budzi jedynie poziom płac moich pracowników. Od kilku lat pracownicy Arsenału nie otrzymują podwyżek, a pensje są dość niskie. Przedkładaliśmy propozycje stosownych podwyżek w projekcie budżetu w zeszłym roku i pojawiły się one, ale były to symboliczne kwoty. Mam nadzieję, że w tym roku będzie lepiej. Generalnie na przyszłość patrzę z nadzieją i dużym optymizmem.

- Przyleciałem przedwczoraj z Londynu, gdzie mieszkam od marca ub.r. Zobaczyłem smutek i pustkę, łysego Świętego Marcina, opustoszałą przestrzeń nad kinem Muza, sklepy zaklejone taśmą. To może być wrażenie: są wakacje, brak studentów potęguje niekorzystny efekt.

W Poznaniu już szósty raz organizuję festiwal komiksu Ligatura. Ludzie przyjeżdżają na własną rękę z zagranicy. Festiwal jest pomyślany bardzo mocno dla profesjonalistów, dla publiczności mamy warsztaty i wystawy. Na razie nie myślę, żeby przenosić go Londynu, jeśli już, to zorganizuję w Londynie coś nowego. Uczestnicy festiwalu chwalą sobie Poznań jako dobre miasto do życia, niedrogie, spokojne, nieduże, a przy tym miasto pełną gębą.

Nie wiem, co zmiana osób zarządzających kulturą może oznaczać dla Poznania. Straciłem orientację w tutejszych sprawach. Może to dobrze, że kulturą zajmie się osoba, która dobrze liczy pieniądze?

Jedni się stąd wyprowadzają, ale dorastają nowi, którzy będą robić swoje. Na pewno trzeba zadbać o miejską przestrzeń. Nie może być tak, że księgarnie się wyprowadzają, a jeśli gdzieś w centrum są ludzie, to znaczy, że stoją w kolejce po lody.