Kaponiera po nowemu. Oto serce Poznania po remoncie

Przebudowa ronda Kaponiera i ul. Roosevelta ciągnie się od września 2011 r. To wtedy drogowcy zamknęli pierwszy odcinek Roosevelta pomiędzy mostem Dworcowym i Kaponierą. Zdążyli go skończyć rzutem na taśmę tuż przed Euro 2012.

Po Euro 2012 zabrali się za samo rondo i kolejny fragment Roosevelta - do mostu Teatralnego. W międzyczasie okazało się, że trzeba rozebrać i odbudować wiadukt Uniwersytecki. Efekt? Cała inwestycja podrożała już do ok. 360 mln zł i trwa do dziś. Sprawa budziła duże emocje m.in. podczas ubiegłorocznych wyborów na prezydenta Poznania.

Nadal nie wiadomo, kiedy rondo Kaponiera będzie wreszcie gotowe. Oficjalnie data zakończenia prac to wciąż listopad 2015 r. Jednak ten termin stoi pod dużym znakiem zapytania. Za to już teraz wiemy, jak będziemy jeździć przez Kaponierę, kiedy w końcu doczekamy się jej otwarcia.

Cała inwestycja, planowana dekadę temu, zakładała poprawę przepustowości Kaponiery dla samochodów. Chodziło o to, żeby przyspieszyć ruch na tzw. I ramie komunikacyjnej (ul. Roosevelta jest jej fragmentem). Dlatego w niektórych miejscach ulicę poszerzono - do trzech pasów. Dodatkowy fragment jezdni powstał m.in. na odcinku pomiędzy ul. Dąbrowskiego i Kaponierą.

Jak zatem będzie można przejechać samochodem przez rondo Kaponiera?

- Od strony MTP i mostu Dworcowego: Roosevelta będzie tu miała trzy pasy, a na wlocie na samo rondo - nawet cztery. Z tego dwa na wprost, jeden do skrętu w lewo w Zwierzyniecką, jeden - w prawo na Św. Marcin. Po drodze przed Kaponierą mamy jeszcze skrzyżowanie z ul. Bukowską przy Bałtyku. Tu kierowcy zyskali dodatkowy, drugi pas na lewoskręt w Bukowską.

- Od strony mostu Teatralnego: tu kierowcy będą mieli do dyspozycji trzy pasy aż do wjazdu na rondo. Jeden na lewoskręt w Św. Marcin, drugi do jazdy na wprost, trzeci - na wprost lub do skrętu w prawo w ul. Zwierzyniecką.

- Od strony ul. Zwierzynieckiej: będzie można wjechać na rondo jednym z czterech pasów. Z tego dwoma na wprost, z jednego skręcimy w lewo (w stronę Teatralki), jednym w prawo (w stronę MTP i mostu Dworcowego).

- Od strony Św. Marcina - tu nastąpi jedna istotna zmiana. Na starej Kaponierze kierowcy mogli jechać na wprost dwoma pasami. Teraz do jazdy na wprost - czyli w Zwierzyniecką - będzie służył tylko jeden pas. Aż z dwóch pasów będzie można skręcić w lewo w stronę Bałtyku. Skrajny prawy pas będzie do skrętu w Roosevelta w stronę mostu Teatralnego.

Jedną z ważniejszych zmian jest likwidacja miejsc parkingowych przy Roosevelta pomiędzy Kaponierą a Teatralką. To efekt poszerzenia jezdni na tym właśnie odcinku.

Do niedawna na odcinku pomiędzy Kaponierą a mostem Teatralnym jeździło zdecydowanie najwięcej tramwajów w mieście. Zwłaszcza węzeł na Teatralce był obciążony do granic możliwości. Sytuację poprawiło otwarcie przedłużonej trasy Pestki do Dworca Zachodniego. Jeżdżą po niej tramwaje linii 12, 14 i 19. Po otwarciu Kaponiery ich pasażerowie zyskają dodatkowy przystanek - pod rondem na poziomie -2. Z niego będzie można - np. windą - dostać się na przystanki na powierzchni.

Jakie tramwaje pojadą przez samo rondo? Zarząd Transportu Miejskiego podaje, że kiedy Kaponiera będzie gotowa, to wróci tzw. układ docelowy sieci komunikacyjnej.

- Tramwaje linii nr 2 (Ogrody - Zwierzyniecka - Dębiec) z ul. Zwierzynieckiej pojadą przez rondo prosto i dalej ul. Św. Marcin,

- tramwaje linii nr 5 (Górczyn - most Dworcowy - Stomil) dojadą do Kaponiery od strony MTP i skręcą w prawo w Św. Marcin,

- tramwaje linii nr 13 (Junikowo - Bałtyk - Starołęka) z Bałtyku pojadą na Kaponierę i tam również skręcą w prawo w Św. Marcin.

Pozostałe linie przejeżdżające przez Kaponierę - nr 8, 10, 11, 15 i 18 - będą kursować przez Kaponierę prosto wzdłuż Roosevelta na odcinku od mostu Teatralnego do Bałtyku. Oznacza to, że na Kraszewskiego i Zwierzynieckiej 2 zastąpi 18, która kursowała tamtędy w ostatnich miesiącach.

Poza podziemnym przystankiem Pestki zmienią się drobiazgi. Tramwaje skręcające z Roosevelta na most Teatralny nie będą już miały osobnego toru na prawoskręt - to także jeden z efektów poszerzenia jezdni.

Tu czeka nas mała rewolucja. Autobusy nie będą przejeżdżać przez Kaponierę tak jak zwykłe samochody, tylko jak tramwaje - środkiem po torowisku. W założeniu ma to przyspieszyć ich przejazd przez rondo.

Przez Kaponierę pojadą cztery linie autobusowe: 51, 63, 68, 69. Autobusy linii 63 i 69 - inaczej niż poprzednio - nie będą jechać przez most Teatralny. Zamiast tego skręcą w Św. Marcin i dalej będą kursować po al. Niepodległości. Takie rozwiązanie funkcjonuje już dziś i pozostanie także po otwarciu Kaponiery.

Długi, kilkudziesięciometrowy przystanek tramwajowo-autobusowy na ul. Roosevelta przy Kaponierze ma służyć temu, by kilka autobusów nocnych mogło stać przy nim naraz przed odjazdem i czekać na pasażerów.

Poznańscy rowerzyści mają poważne zastrzeżenia do projektu Kaponiery. Początkowo wokół ronda miały prowadzić przejazdy dla rowerów przez jezdnię. Jednak już w trakcie przebudowy koncepcja się zmieniła. Rowerzyści - aby przejechać przez Kaponierę - z dróg rowerowych przy rondzie będą musieli wjeżdżać w specjalne śluzy i ustawiać się przed samochodami.

To oznacza m.in. podwójne czekanie na światłach, aby w ogóle wjechać na rondo. Tam rowerzysta będzie musiał poruszać się w normalnym ruchu wśród samochodów. Miejski oficer rowerowy Wojciech Makowski - pracuje dopiero od niedawna - przyznaje, że o takim rozwiązaniu nigdy wcześniej nie słyszał i że ma ono wiele wad. Tyle że budowa jest już mocno zaawansowana. Niewiele da się zmienić.

Wzdłuż ul. Roosevelta będą za to drogi rowerowe. Wyjątkiem jest odcinek od Bałtyku w stronę mostu Dworcowego - tam jest tylko chodnik. Rowerzyści muszą zatem poruszać się jezdnią. Z kolei po drugiej stronie jest chodnik z dopuszczonym ruchem rowerowym. Tu rowerzysta ma więc do wyboru, czy woli jechać jezdnią, czy chodnikiem.

Przez ul. Roosevelta, poza samym rondem, rowerem będzie można przejechać w dwóch miejscach: przy moście Teatralnym oraz na wysokości ul. Bukowskiej przy Bałtyku. W tym drugim przypadku dla rowerzystów powstał już specjalny pas do przecięcia jezdni (obecnie jest jeszcze nieczynny ze względu na trwające tam roboty).

Piesi będą poruszać się - podobnie jak poprzednio - przejściem podziemnym pod Kaponierą, które zostało gruntownie przebudowane. Pojawią się w nim schody ruchome, a także windy. Nowością będzie przejście dla pieszych przez ul. Dworcową. Dotąd piesi musieli korzystać z przejścia podziemnego lub - co często się zdarzało - przeskakiwać metalowe barierki, które w założeniu miały uniemożliwiać im przejście górą.

Przedłużająca się przebudowa ronda tworzy barierę pomiędzy Starym Miastem i Jeżycami. To źle wpływa m.in. na Św. Marcin. Kiedy budowa już się zakończy - jakiekolwiek będą jej efekty - to będzie ratunek dla tej ulicy.

Jako rada osiedla mamy wątpliwości, czy potrzebna jest tak duża liczba pasów na ul. Roosevelta. Może należało ją zrobić węższą o jeden pas dla samochodów i przeznaczyć tę przestrzeń na pas dla rowerów zamiast prowadzić drogi rowerowe na chodnikach? Tego już niestety nie zmienimy.

Dużym sukcesem jest likwidacja przejścia podziemnego pod ul. Dworcową. To ważny krok. W idealnym świecie chcielibyśmy, żeby ruch pieszych na samym rondzie też poprowadzić po powierzchni, choć to kontrowersyjny temat. Na pewno część kierowców byłaby temu przeciwna.

Mamy to, co mamy, czyli przejście podziemne i kilka udogodnień dla pieszych. Takich jak schody ruchome i windy dla niepełnosprawnych. Teraz ważne, żeby utrzymywać to w dobrym stanie. Tak aby po paru miesiącach nie okazało się, że np. windy nie działają. Przy moście Teatralnym nie może z kolei być tak, że piesi czekają kilka minut na zielone światło, bo wtedy niektórzy ryzykują, np. biegnąc na uciekający tramwaj, i robi się niebezpiecznie. Tak naprawdę na Teatralce jest najbezpieczniej i najbardziej płynnie, kiedy światła są wyłączone. Trzeba tu znaleźć kompromis.

Natomiast rozwiązanie, jakie na Kaponierze przewidziano dla rowerzystów, jest trudne do zrozumienia. Oczywiście plusem jest myślenie takimi kategoriami, że rowerzyści powinni jeździć górą, ale to, co zaprojektowano, może się okazać zbyt skomplikowane. Może się skończyć tak, że będzie to kolejne miejsce, które rowerzyści będą omijać.

To, co na pewno się poprawi, to ruch autobusowy. Przyspieszy dzięki wydzielonym pasom tramwajowo-autobusowym. Zastanawia mnie, jak będzie wyglądał ruch przy moście Teatralnym, kiedy już otwarta będzie druga jezdnia ul. Roosevelta. W tym lewoskręt w ul. Dąbrowskiego.

Ten lewoskręt koliduje praktycznie ze wszystkimi innymi relacjami na tym skrzyżowaniu. Ciekawe, co by było, gdyby uruchomić Roosevelta np. bez jednego pasa albo bez tego lewoskrętu? I czy, wbrew pozorom, nie usprawniłoby to ruchu. Pamiętajmy też, że nie wiemy jeszcze, co dalej z samą ul. Dąbrowskiego. Jeśli kiedyś miałby tam jednak powstać deptak - ten lewoskręt zupełnie straci sens.

Na pewno szkoda, że nie będzie już osobnego toru dla tramwajów skręcających w prawo na most Teatralny. Wprawdzie część tramwajów jeździ teraz dołem, nową trasą Pestki, ale z kolei na górze po torowisku dokładamy linie autobusowe, więc ruch nie zmniejszy się tam tak znacząco. Dużo będzie zależało od ustawienia sygnalizacji świetlnej.

Pozostaje dla mnie zagadką, dlaczego most Uniwersytecki odbudowujemy w tak szerokiej formie, w jakiej istniał poprzednio [po 3-4 pasy w jedną stronę - red.]. Jeżeli chcemy uspokajać ruch samochodów w centrum Poznania, także na Św. Marcinie, to mało zrozumiałe posunięcie.

Podziemny przystanek Pestki może być wygodnym rozwiązaniem dla ludzi dojeżdżających z Piątkowa. Zapewne właśnie na Kaponierze, a nie tylko na Teatralce, będą się teraz często przesiadać na inne tramwaje jadące do ścisłego centrum.

Rowerzystom będzie trudno

Dla kierowców tak naprawdę niewiele się zmieni. To w dużej mierze odtworzenie tego, co było przed przebudową. Pozytywna zmiana to skierowanie autobusów na wspólne torowiska tramwajowo-autobusowe. To znakomicie uporządkuje ruch, także pod względem priorytetu dla transportu publicznego, który na Kaponierze powinien być zapewniony.

Nowością są ruchome schody dla pieszych. W przypadku Kaponiery nie dało się poprowadzić ruchu pieszych na poziomie jezdni, trzeba było się trzymać przejść podziemnych. Oczywiście jest tu kwestia bezpieczeństwa w takich przejściach w godzinach nocnych. To mimo wszystko centrum miasta, więc zakładam, że ta sprawa będzie odpowiednio rozwiązana m.in. za sprawą monitoringu.

Nieco skomplikowane wydają mi się rozwiązania dla rowerzystów. Zastanawiam się, czy przejazd przez rondo będzie dla nich bezpieczny? Wydaje mi się, że przy jeździe na wprost nie będzie większego problemu. Ale już przy skręcaniu w lewo - np. z ul. Zwierzynieckiej w Roosevelta w stronę mostu Teatralnego - rowerzysta będzie musiał przeciąć na rondzie kilka pasów.

Podziemny przystanek Pestki może być ułatwieniem dla pasażerów. Te przesiadki ze zmianą poziomów to oczywiście jakaś komplikacja, ale z tego co widziałem, będzie to w miarę dobrze rozwiązane. Takie skrzyżowania ciągów komunikacji publicznej działają w Londynie, Paryżu i wielu innych dużych miastach.

Wszystkie nasze artykuły znajdziesz na Twitterze i Google+
Jesteśmy też na Facebooku. Dołącz do nas, dyskutuj i dziel się opiniami.