Przejście przy dworcu PKP, czyli batalia, która zajęła ponad trzy lata

Na Euro 2012 firma Trigranit zbudowała sam dworzec PKP. Zaraz po mistrzostwach rusza budowa centrum handlowego Poznań City Center. Także z pieniędzy Trigranitu miasto buduje drogi dojazdowe do galerii.

W planach jest m.in. nowy przystanek tramwajowy przy skrzyżowaniu ul. Matyi i Towarowej. Ma zniknąć zwykłe przejście dla pieszych. Zastąpi je przejście podziemne. Takie rozwiązanie forsuje Zarząd Dróg Miejskich.

Mieszkańcy przysyłają do ZDM kilkadziesiąt uwag. Z tego większość jest przeciw budowie tunelu. Jednak drogowcy jeszcze przed ogłoszeniem konsultacji... złożyli wniosek o pozwolenie na budowę. I nie zamierzają zmieniać projektu.

Budowa trwa już w najlepsze. Stowarzyszenie Inwestycje dla Poznania publikuje wyliczenia, ile metrów będą mieli do pokonania pasażerowie, którzy podjadą na dworzec i wysiądą na nowym przystanku.

Najkrócej przez galerię handlową - 357 m. Nieco dalej naokoło przez most Dworcowy - 419 m. A jeśli ktoś np. porusza się na wózku inwalidzkim - będzie miał do pokonania specjalnym "ślimakiem" już blisko pół kilometra!

Społecznicy proponują zrobienie zwykłego przejścia dla pieszych przez ul. Matyi ze światłami. To skróciłoby drogę z przystanku na dworzec do ok. 200 m.

Rzecznik Trigranitu Przemysław Terlecki bagatelizuje sprawę: - Koncentrowanie się wyłącznie na ruchu pieszych, i to w kontekście wyłącznie dworca kolejowego, wydaje się krótkowzroczne.

Wiceprezydent Mirosław Kruszyński, po analizie Politechniki Krakowskiej, skłania się ku zrobieniu pasów. Tekst w "Wyborczej" opatrujemy nawet optymistycznym tytułem: "Prezydent skraca drogę". Z tym że Kruszyński czeka jeszcze na opinię komisji bezpieczeństwa ruchu przy ZDM. Wydaje się, że to formalność.

Tymczasem komisja jednogłośnie wydaje negatywną opinię. W uzasadnieniu czytamy m.in., że powstanie przejścia przez ul. Matyi stworzy "nową strefę potencjalnej kolizji między pieszymi i pojazdami".

Wśród 13 osób, które podpisały się pod tą decyzją, są m.in. przedstawiciele ZDM, MPK, Zarządu Transportu Miejskiego i policji. Jest też Łukasz Dondajewski z wydziału gospodarki komunalnej i mieszkaniowej.

Co ciekawe - niecałe dwa lata później Dondajewski zostanie miejskim inżynierem ruchu. I będzie nadzorował... budowę przejścia przez ul. Matyi, które powierzą mu nowe władze miasta.

Społecznicy i dziennikarze "Wyborczej" nie mogą zrozumieć absurdalnej decyzji władz miasta. Robimy mały test. Rezultaty są jednoznaczne: najszybsza droga z tramwaju na dworzec prowadziłaby przez pasy na ul. Matyi.

Sprawa trafia do rady miasta. Dyskusja nie przynosi jednak żadnego przełomu. Tymczasem Trigranit zaprasza na budowę. Kiedy dziennikarze pytają o drogę z przystanków na dworzec, rzecznik Trigranitu wskazuje dziennikarza "Wyborczej", ironizuje: - To jest pan Seweryn Lipoński z "Gazety Wyborczej". Największy specjalista od tych odległości. On państwu powie.

Jednak Trigranit pierwszy raz potwierdza wyliczenia społeczników. Przedtem utrzymywał, że z przystanku na dworzec będzie nie dalej niż 300, 240, a nawet 180 m. To była manipulacja.

Przedstawiciele Trigranitu liczyli tylko odległość od samego przejścia podziemnego (nie zauważając, że trzeba jeszcze do niego zejść z przystanku), i tylko do kładki prowadzącej z mostu Dworcowego do hali dworca.

Wiceprezydent Mirosław Kruszyński pod koniec sierpnia rozwiewa nadzieje. W liście do społeczników Kruszyński stwierdza, że przejścia nie będzie, a "wszystkie argumenty zostały już przedyskutowane".

Wcześniej niezły "show" daje Kazimierz Skałecki - wicedyrektor ZDM odpowiedzialny za inwestycje. W studiu TVP Poznań stwierdza m.in., że budowa dróg przy dworcu to "projekt w całości prywatny", bo "projektuje, buduje i w całości finansuje firma prywatna". A więc żadne konsultacje nie były jego zdaniem potrzebne. To nieprawda. Formalnie inwestycję prowadzi ZDM - czyli publiczna jednostka.

Zupełnie inne podejście prezentuje Jerzy Kriger, dyrektor departamentu transportu w Urzędzie Marszałkowskim. Planuje "przerzucić" cały ruch regionalny bliżej Pestki i Dworca Zachodniego. Tak aby pasażerowie dojeżdżający do Poznania np. do szkoły, pracy czy na studia nie byli skazani na skomplikowane przesiadki.

Prezydent Poznania Ryszard Grobelny pierwszy raz publicznie zabiera głos w sprawie przejścia. W spontanicznym wywiadzie udzielonym "Wyborczej" przekonuje, że podróżni po prostu będą wysiadać z tramwajów na innych przystankach, aby dostać się na dworzec, np. w hali Pestki.

- Pasażer kolei wysiądzie na przystanku najbliższym do peronu. Tam, gdzie ma najbliżej na peron - uważa Grobelny. Na argument, że na dworzec i tak trzeba zajrzeć, aby kupić bilet, odpowiada: - Można kupić w internecie. Przecież dworce dziś nie służą do kupowania biletów.

Centrum handlowe rusza pod koniec października 2013 r. Tego samego dnia PKP zamyka stary gmach dworca Poznań Główny. Co się dzieje na ul. Matyi? Większość podróżnych karnie chodzi przejściem podziemnym, ale jest też wielu, którzy przeskakują barierki i przechodzą na przystanek górą. Bo krócej.

Niedługo po otwarciu Poznań City Center happening. Społecznicy przechodzą przez galerię z transparentem: "Ku**a mać", na odwrocie w nieco bardziej cenzuralnej wersji. Poznańscy inżynierowie kpią z nowego dworca, nazywając go "doklejką do galerii".

Poznańscy radni Mariusz Wiśniewski (PO), Szymon Szynkowski vel Sęk (PiS) i Tomasz Lewandowski (SLD) zapowiadają działania ponad podziałami, aby doprowadzić do utworzenia przejścia. Klub radnych PO wbrew prezydentowi Grobelnemu wpisuje do budżetu miasta 500 tys. zł na budowę przejścia. Później okaże się, że Grobelny to zlekceważy i przejścia i tak nie zrobi.

W sondażu "Wyborczej" rok przed wyborami pytamy poznaniaków, co sądzą o przejściu na dworzec. Aż 83 proc. jest za tym, aby je zbudować. Społecznicy z IdP publikują nagranie, na którym widać, jak w mglisty dzień pasażerowie przemykają przez jezdnię na przystanek, ledwo unikając potrącenia przez jadące samochody.

Poznańscy radni pracują nad planem transportowym dla aglomeracji. Z jego zapisów wynika, że w punktach przesiadkowych odległość pomiędzy przystankami kolei i komunikacji miejskiej nie powinna przekraczać 90 m - w szczególnych przypadkach 135 m - a przejście tej drogi powinno zajmować najwyżej 3 min.

Dworzec Poznań Główny tych warunków nie spełnia. Nawet na najbliższy przystanek Pestki jest za daleko. Nie mówiąc już o przystanku na ul. Matyi, który - notabene - właśnie zmienił nazwę na "Poznań Główny". Co na to drogowcy? Przypominają, że plan daje im czas na wprowadzenie odpowiednich standardów do... 2025 r.

Tymczasem po internecie krąży prześmiewczy filmik z Aleksandrem Łukaszenką odwiedzającym poznański dworzec. Prezydent Białorusi na zmontowanym nagraniu namawia do zrobienia przejścia, a prezydenta miasta, jego urzędników i "tych cwaniaków z Trigranitu", którzy "wszystko totalnie zawalili", radzi wygnać z miasta.

Kolejna ekspertyza w sprawie przejścia. Tym razem ZDM zlecił ją dr. inż. Lechowi Michalskiemu z Politechniki Gdańskiej. A ten uznał, że przejścia przez ul. Matyi nie powinno być, bo będzie niebezpieczne. Poza tym będzie się dublować z istniejącym już tunelem. Zdaniem Michalskiego byłoby to absurdalne.

Społecznicy z IdP, Prawa do Miasta i My-Poznaniacy organizują kolejny happening. Na kilka minut rozwijają własną "zebrę" na jednej nitce ul. Matyi i demonstracyjnie przechodzą po niej przez jezdnię.

Towarzyszy im dr Jeremi Rychlewski z Politechniki Poznańskiej, który przekonuje, że takie przejście zabrałoby kierowcom tylko 16-21 sekund, a podróżnym znacznie ułatwiło drogę na dworzec.

Sprawa przejścia na dworzec staje się jednym z tematów kampanii wyborczej. Kandydat Prawa do Miasta Maciej Wudarski już na pierwszej debacie zapowiada: - Jako prezydent zrobię przejście przy dworcu!

Później kilku kandydatów objuczonych bagażami bierze udział w "wyścigu" z przystanku na perony dworca. Kandydat PO Jacek Jaśkowiak mówi, że zrobienie przejścia przez ul. Matyi jest "oczywiste", i także deklaruje jego budowę. Nawet prezydent Grobelny zmienia podejście. Przyznaje, że nowy dworzec ma swoje mankamenty.

Sprawa dworca jest jedną z przyczyn, które zmiatają Grobelnego ze stanowiska. Kiedy Grobelny dostaje w I turze zaskakująco niskie poparcie poniżej 30 proc. - Jaśkowiak śmieje się, że pewnie przejście przy dworcu pojawi się znienacka jeszcze przed II turą.

Po zwycięstwie Jaśkowiak zapowiada przejście przy dworcu. Jego zdaniem da się to zrobić niemal od ręki - w ciągu paru tygodni.

Mimo szumnych zapowiedzi sprawy się ślimaczą. Kiedy władze miasta wreszcie prezentują projekt - okazuje się, że przejście będzie z przystanku tylko na jedną stronę ulicy.

Wiceprezydent Maciej Wudarski najpierw nie chce wytłumaczyć, dlaczego, i... ucieka przed dziennikarzami. Dopiero przyparty do muru wyjaśnia: - Północna jezdnia ma aż trzy pasy ruchu. To przestrzeń, która wymaga rozwagi. Musimy brać pod uwagę zarzuty o brak bezpieczeństwa.

Szef działu miejskiego "Wyborczej" Adam Kompowski komentuje: "Nowa, jak na Poznań rewolucyjna, wizja miasta dla pieszych przegrała w tym miejscu z urzędniczym betonem i jego zasiedziałą wizją miasta, w której najważniejszy jest płynny ruch samochodów, a piesi tylko w nim przeszkadzają".

Nową szefową ZDM zostaje Katarzyna Bolimowska. I zapowiada, że przejście przez drugą część ul. Matyi jednak może powstać. W ZDM powstaje koncepcja.

Dopiero latem ZDM ogłasza przetarg na budowę przejścia. Zwycięża firma, która za budowę przejścia ze światłami chce 426 tys. zł. Pierwsze prace ruszają we wrześniu.

Pod koniec października przejście jest już praktycznie gotowe. Niektórzy pasażerowie korzystają z niego jeszcze nawet przed otwarciem...

Prezydent Jacek Jaśkowiak ma otworzyć przejście przy dworcu w piątek o godz. 13.30. Blisko rok po tym, jak wygrał wybory i zapowiedział budowę przejścia zaledwie w ciągu paru tygodni.