Tomasz Lewandowski i spółka odchodzą z SLD. To był momentami burzliwy związek

Przygodę z polityką Tomasz Lewandowski zaczyna jako student prawa na UAM. Działa w samorządzie studenckim, sprzeciwia się planom premiera Jerzego Buzka, który myśli o wprowadzeniu odpłatności za studia.

W 1998 r. Lewandowski zapisuje się do SLD. Tak wspomina w swoim życiorysie na stronie internetowej poznańskiego Sojuszu: "Na Uniwersytecie ciągle "trendy" pozostawała Unia Wolności, a SLD traktowano z wyniosłością i dystansem. Zdecydowałem się pójść pod prąd i aktywnie wspomóc SLD w walce z nieudolnymi i pełnymi afer rządami AWS-UW".

Po zwycięskich wyborach w 2001 r. Tomasz Lewandowski zostaje szefem młodzieżówki SLD w całym regionie. Zostaje asystentem Krystyny Łybackiej, ówczesnej minister edukacji narodowej i sportu. Przez dwa lata pracuje u niej w gabinecie ministra.

Jest 2003 r. Rząd SLD obsadza swoimi ludźmi różne państwowe spółki. Jedną z nich jest Witar - firma produkująca m.in. parkiety i inne wyroby z drewna. Tomasz Lewandowski zostaje prokurentem i szefem działu prawnego spółki. W 2005 r. trafia na stanowisko prezesa Składów Drzewnych (później Budowlanych) - spółki córki Witaru. Pracuje tam do 2006 r.

O sprawie robi się głośno, gdy Tomasz Lewandowski odchodzi z firmy po przegranych przez SLD wyborach i dostaje 32 tys. zł brutto odprawy. Nowe kierownictwo spółki przed sądem próbuje unieważnić zapisy umowy - bez skutku. Do tego Lewandowski domaga się dopłacenia mu kolejnych 64 tys. zł brutto z tytułu rocznego zakazu konkurencji.

Młody polityk SLD broni się: - Gdy przyszedłem do Składów Drzewnych, spółka była na krawędzi upadłości. Gdy odchodziłem, miała płynność finansową, dobre zaopatrzenie w towar i świetne perspektywy rozwoju. Za tę pracę w każdej komercyjnej firmie dostałbym trzy razy więcej. To, że jestem politykiem, nie może czynić ze mnie pracownika o mniejszych prawach na rynku.

Pierwszy poważny zgrzyt Tomasza Lewandowskiego w SLD to 2007 r. Przed wyborami parlamentarnymi 29-letni Lewandowski przejmuje władzę w poznańskich strukturach partii. I to on zostaje liderem listy wyborczej koalicji Lewica i Demokraci. Posłanka Krystyna Łybacka - pod której skrzydłami zaczynał polityczną karierę - ląduje na trzecim miejscu.

- Nauczyciel jest szczęśliwy, gdy uczeń przerasta mistrza. W tym przypadku uczeń bardzo przerósł - kwituje Łybacka. Przez kilka dni zastanawia się, czy w tej sytuacji kandydować, ostatecznie postanawia, że podda się ocenie wyborców. I z trzeciego miejsca zdobywa zdecydowanie najwięcej, bo aż 24 tys. głosów

Lider listy Tomasz Lewandowski dostaje niecałe 12 tys. głosów. To nie wystarczy, by dostać się do Sejmu. Dla Lewandowskiego to nauczka. Już nigdy później - przynajmniej do dziś - nie spróbuje swoich sił w ogólnopolskich wyborach.

Przez kolejne lata Tomasz Lewandowski udziela się głównie w radzie miasta jako ostry recenzent działań prezydenta Ryszarda Grobelnego. Buduje wokół siebie grono zaufanych współpracowników, takich jak Katarzyna Kretkowska, Antoni Szczuciński czy Adrian Kaczmarek. Kandydatem SLD na prezydenta Poznania zostaje już półtora roku przed wyborami w 2014 r.

Prowadzi aktywną kampanię (choć, co ciekawe, na jego billboardach z wielkim psem próżno szukać logo SLD...). Zapowiada, że "rozmontuje dwór Grobelnego", próbuje zmusić do dyskusji urzędującego prezydenta początkowo unikającego debat.

To wszystko procentuje. Tomasz Lewandowski dostaje blisko 17 proc. głosów i choć oznacza to dopiero czwarte miejsce, to z niedużą stratą nawet do drugiego Jacka Jaśkowiaka (który potem wygra II turę). Jego wynik jest znacznie wyższy niż całego SLD.

Lider poznańskiej lewicy przykłada też rękę do sukcesu Jacka Jaśkowiaka. Towarzyszy mu podczas debat i zadaje niewygodne pytania Ryszardowi Grobelnemu. Przed II turą - wspólnie z kandydatami ruchów miejskich - udziela Jaśkowiakowi oficjalnego poparcia.

Tuż po wyborach... Dzieje się. Jacek Jaśkowiak przed II turą rzucał na prawo i lewo nazwiskami potencjalnych wiceprezydentów. Mówił m.in., że "bardzo chciałby", aby Tomasz Lewandowski był jednym z nich.

Trwają więc rozmowy. Koalicja PO z SLD dałaby Jaśkowiakowi większość w radzie miasta, a poza tym przed II turą podpisał się pod postulatami lewicy.

Negocjacje są tak zaawansowane, że Lewandowski zaczyna nawet zwijać swoją kancelarię radcy prawnego. Jednak wszystko kończy się fiaskiem. Nieoficjalnie wiadomo, że plan wybili Jaśkowiakowi z głowy szefowie lokalnej PO.

Za to wkrótce Tomasz Lewandowski zostaje szefem rady nadzorczej spółki Holdikom w Ostrowie Wlkp. Zawdzięcza to Beacie Klimek, prezydent Ostrowa, która wygrała wybory z poparciem SLD (choć - jak podkreśla Lewandowski - do samej partii nie należy).

Lider poznańskiej lewicy oburza się na uwagi, że dostał to stanowisko bez konkursu, a przed wyborami takich konkursów sam się domagał. Jeszcze bardziej oburza się, gdy "Wyborcza" przypomina mu sprawę Witaru.

Styczeń 2015 r. To wtedy na dobre zaczyna iskrzyć pomiędzy Tomaszem Lewandowskim a SLD. Szef poznańskiej lewicy pisze na Facebooku: "Czy kogoś tam już totalnie porąbało???". To jego reakcja na ogłoszenie - w dniu śmierci Józefa Oleksego - że kandydatką SLD na prezydenta będzie Magdalena Ogórek i na zawieszenie Grzegorza Napieralskiego.

Takie ostre słowa wywołują burzę. Przez moment Lewandowskiemu grozi, że podzieli los Napieralskiego. Szef SLD Leszek Miller ostatecznie jest łaskawy wobec Lewandowskiego. Przekonuje: - W SLD każdy ma prawo głosić swoje poglądy.

Jednak Tomasz Lewandowski nie zmienia zdania o Ogórek. Prawdziwy upust daje emocjom 10 maja wieczorem, tuż po ogłoszeniu wyników I tury wyborów, w której kandydatka SLD zdobyła zaledwie 2,4 proc. głosów.

Sfrustrowany Lewandowski mówi "Wyborczej": - To było szaleństwo! Władze SLD postawiły na celebrytkę. Powiem szczerze, biłem się dziś z myślami, czy w ogóle zagłosować. Wchodząc do lokalu chciałem oddać nieważny głos. Ostatecznie lojalność wobec partii zwyciężyła, zagłosowałem na Ogórek, ale czułem się, jakby ktoś mi dał w twarz. To nie była moja kandydatka.

Kilka dni później Tomasz Lewandowski podpisuje się pod listem otwartym kilkudziesięciu działaczy SLD, którzy domagają się dymisji Leszka Millera.

Tymczasem Jacek Jaśkowiak wraca do koncepcji dogadania się z SLD. Prezydent nie ma większości w radzie miasta, więc piątka radnych lewicy byłaby dla niego dużym wsparciem. Rozmowy trwają blisko dwa miesiące.

Szef poznańskiego SLD Tomasz Lewandowski licytuje ostro. Grozi nawet zerwaniem rozmów, kiedy wiceprezydent Agnieszka Pachciarz doprowadza do dymisji Arkadiusza Stasicy, prezesa PTBS, którego lewica bardzo szanuje i wspiera.

Prezydent Jacek Jaśkowiak ostatecznie zgadza się na powrót Stasicy. I to w jakiej roli! Niespodziewanie Stasica zostaje wiceprezydentem. Popierający go SLD zyskuje pełen wpływ na sprawy mieszkaniowe. Później Arkadiusz Stasica w rozmowie z "Głosem Wielkopolskim" przyzna nawet, że regularnie kontaktuje się z Tomaszem Lewandowskim i słucha jego rad.

Poza tym SLD przeforsowuje niemal wszystkie najważniejsze postulaty - w tym wysokie dopłaty po 700 zł do wszystkich miejsc w żłobkach prywatnych. W zamian za to Jacek Jaśkowiak zyskuje gwarancję, że lewica będzie głosować za jego kluczowymi obietnicami. Efekt? Rozbity w kraju SLD de facto zaczyna współrządzić Poznaniem.

Przed wyborami parlamentarnymi jesienią 2015 r. kolejna bomba. Władze SLD zawiązują koalicję wyborczą z mniejszymi lewicowymi ugrupowaniami. Jest wśród nich Unia Pracy, z którą "deal" polega na tym, że dostanie jedno pierwsze miejsce na liście.

Tyle że chodzi właśnie o Poznań. "Jedynką" ma tu być Waldemar Witkowski, przewodniczący Unii Pracy, który z Tomaszem Lewandowskim nie bardzo się lubi... Szef poznańskiego SLD forsuje na liderkę listy Katarzynę Kretkowską. Nie chce też słyszeć o wysokim miejscu dla Izabelli Łukomskiej-Pyżalskiej lansowanej przez Ruch Palikota.

Działacze SLD w Poznaniu grożą, że jeśli Łukomska-Pyżalska znajdzie się na liście, to oni wycofają wszystkich swoich kandydatów i nie zaangażują się w kampanię. Podejmują w tej sprawie specjalną uchwałę. Ostatecznie Izabella Łukomska-Pyżalska nie kandyduje. Ale liderem listy jest Waldemar Witkowski.

Tymczasem to Katarzyna Kretkowska uzyskuje najlepszy wynik. Zdobywa aż 9,5 tys. głosów - i to z trzeciego miejsca. Dostałaby się do Sejmu, gdyby nie to, że koalicja nie przekroczyła w kraju progu 8 proc. Przeforsowany przez centralne władze SLD lider listy Waldemar Witkowski przegrywa z Kretkowską. Już piąty raz nie udaje mu się wejść do parlamentu.

Poznański klub radnych SLD na czas kampanii wyborczej zmienił nazwę na Zjednoczona Lewica. Już po wyborach - kiedy ogólnopolska koalicja przestała istnieć - poznańscy radni nie wracają do starej nazwy. I w ogóle unikają jej np. w rozmowach z dziennikarzami. Wymowne.

W styczniu wybory na szefa SLD. Działacze z Poznania w większości stawiają na 35-letniego Krzysztofa Gawkowskiego, który jednak odpada przed II turą. Do dogrywki stają Włodzimierz Czarzasty i Jerzy Wenderlich - obaj kojarzeni ze "starą" lewicą.

Lider poznańskiej lewicy Tomasz Lewandowski nie kryje, że nie w smak mu będzie zwycięstwo Czarzastego, bo "wstyd się pokazać z takim szefem". Nieoficjalnie krążą pogłoski, że jeśli Czarzasty faktycznie wygra, to Lewandowski i jego ekipa opuszczą SLD. I tak faktycznie się dzieje.