Konkurs na budowę pomnika rozpisano 22 listopada 1980. Na czele sądu konkursowego składającego się z rzeźbiarzy, architektów i urbanistów, stanął warszawski rzeźbiarz Mieczysław Welter.
Wyniki konkursu ogłoszono 28 stycznia 1981 r. Jury wskazało projekt w formie płyty nagrobnej autorstwa Marka Sapełły oraz Anny i Krystiana Januszkiewiczów. Jednak nagrodzona i wskazana do realizacji praca nie spotkała się z entuzjazmem szerokiej publiczności, bo pomnik byłby słabo widoczny.
Ostatecznie, po burzliwej dyskusji, społeczny komitet podjął decyzję, że pomnik powstanie wg projektu "Jedność" zaproponowany przez Adama Graczyka i Włodzimierza Wojciechowskiego. Wtedy z kolei zaprotestowało środowisko artystyczne, które domagało się respektowania werdyktu jury.
Nadesłane prace zaprezentowano na wystawie pokonkursowej w Biuro Wystaw Artystycznych na Starym Rynku. W sumie w BWA można było zobaczyć około 60 propozycji.
Jan Kołodziejski
Wśród zgłoszonych projektów były m.in. taki, który przestawiał robotników niosących na ramionach krzyż.
Jeden z artystów zaproponował też taką symboliczna pracę.
W ostatnim dniu wystawy autorzy nagrodzonej pracy wycofali swój projekt, ale to nie uspokoiło atmosfery: środowiska kulturalne i artystyczne domagały się rozpisania nowego konkursu.
Wyzwaniem było też znalezienie odpowiedniej lokalizacji pomnika i uzyskanie od władz zgody na jego postawienie. Komitet budowy rozważał kilka koncepcji. Ostatecznie przeważyło zdanie, że powinien on stanąć na Placu Mickiewicza - w miejscu, w którym wielotysięczny tłum upomniał się o swoje prawa i wolność. Miejsce to było szczególnie naznaczone historią - w 1920 stanął tam Pomnik Serca Jezusowego - Pomnik Wdzięczności za odzyskaną niepodległość, zniszczony przez hitlerowców w czasie drugiej wojny światowej. Komunistyczne władze starały się nie wpuścić pomnika na Plac Mickiewicza, ale ostatecznie uległy.
Materiał promocyjny
Materiał promocyjny
Materiał promocyjny
Dzisiejsza gazeta (e-wydanie)
Wszystkie komentarze