Poznań został na wizualizacjach, czyli budynki które nie powstały

Plany budowy tego wieżowca rozpalały wyobraźnię poznaniaków. I nic dziwnego, bowiem Koronę Tower zaprojektował Daniel Libeskind, jeden z najbardziej cenionych na świecie architektów. Wieżowiec miał być gotowy do 2012 roku. Drapacz chmur miał stanąć przy al. Niepodległości, obok budynku Uniwersytetu Ekonomicznego. Zakładano, że będzie mieć 105 m wysokości i 31 pięter, a na nich biura, apartamenty i pięciogwiazdkowy hotel. Inwestorem jest firma Wechta - deweloper, który ostatnio słynie z tego, że ma problemy z odbiorem swoich budynków, bo nie chce zapewnić mieszkańcom wymaganych parkingów. Marzenia o Korona Tower warto też zderzyć z ostatnią biurową inwestycją Wechty. Przy ul. Młyńskiej od kilku lat stoi biurowiec Temida, który zajęty jest tylko na parterze, a pozostałe piętra świecą pustkami.

Fot. / AG

To miał być najwyższy budynek w Polsce. Zgodnie z zapowiedziami inwestorów, Poznań Forum stanąć miał przed Euro 2012 na nieużytkach między rondami Starołęka i Żegrze. Drapacz chmur miał liczyć 240 m wysokości (wraz z wieżą - 285 m). Na 55 piętrach miały znaleźć się biura, apartamenty, hotel, punkty handlowe i usługowe, kasyno, a na ostatnim piętrze restauracja z widokiem na miasto. W wieżowcu pracę miało znaleźć ok. 700 osób. Poznań Forum zaprojektował hiszpański architekt Jesus Marco Llombart. Wybudować go mieli dwaj inwestorzy z Hiszpanii. Jeden od 40 lat stawia hotele, biura i centra handlowe, drugi działa w branży metalurgicznej i bankowej. Na początku 2009 roku Anna Biedermann, architekt i przedstawiciel inwestorów w Polsce, zapowiadała w 'Gazecie': - Z pracami ruszymy w czerwcu lub lipcu. Tyle, że 3 lata później Marcin Przyłębski, dyrektor miejskiego biura obsługi inwestorów, mówił już, że Poznań Forum to temat zupełnie martwy. - Przez jakiś czas staraliśmy się podtrzymać kontakt z inwestorem. Ale otrzymywaliśmy informację zwrotną, że na rynkach finansowych są problemy, które uniemożliwiają zaangażowanie się w projekt. Potem kontakt całkiem się urwał.

materiały inwestora

Miało być światowo. Z międzynarodowym lądowiskiem dla helikopterów na dachu, posterunkiem celnym i stacją do tankowania śmigłowców. A wszystko w lub na dachu biurowca Brama Południa, jaki w 2000 r. u zbiegu ulic Hallera i Głogowskiej na swojej działce chciała postawić firma budowlana Jedynka. Projekt był już mocno zaawansowany, inwestor miał już nawet pozwolenie na budowę. Zgodnie z nim gmach miał mieć 27 pięter nie tylko z biurami, ale też z handlem i usługami oraz trzy kondygnacje podziemne z parkingiem. Liczący 100 metrów wysokości biurowiec, gdyby powstał, byłby najwyższym budynkiem w Poznaniu. Mało tego, inwestor chciał, aby budynek mierzył jeszcze więcej - 150 m, ale nie zgodził się na to Główny Inspektorat Lotów Cywilnych - tamtędy przebiega korytarz powietrzny, którym latają samoloty na lotnisko Ławica. Od tego czasu przy pl. Andersa zdążyła stanąć ponad 100-metrowa Andersia Tower, a słuch o Bramie Południa zaginął. Stało się tak m.in. dlatego, że poznańską Jedynkę przejęła szwedzka Skanska, sprzedając teren przy ul. Hallera pod... Biedronkę.

Sławomir Rosolski

Sprzedaż działki, na której pierwotnie miała powstać Brama Południa nie oznacza, że temat całkowicie zarzucono. Bo Skanska pozbywała się też innych działek w okolicy. Jedną z nich, przy ul. Głogowskiej 264 (przy stacji paliw Lukoil), kupił Mikołaj Tomaszewski, prezes Grupy Lambda. Razem z działką Tomaszewski kupił też projekt Bramy Południa.

CDF

Hotel tuż za Dworcem Zachodnim chciała postawić sieć Qubus. - Nasza spółka jest już właścicielem działki przy ul. Głogowskiej, tam gdzie teraz jest parking - mówił w 2006 roku Janusz Mitulski, dyrektor sprzedaży i marketingu Qubus Hotel Management. - Złożyliśmy w Wydziale Urbanistyki i Architektury UM wniosek o wydanie warunków zabudowy - dodawał. Ponieważ dla tego miejsca nie ma planu zagospodarowania przestrzennego, obowiązuje tzw. zasada dobrosąsiedztwa. Dlatego wysokością budynek musiałby być dostosowany do sąsiadującej z nim kamienicy przy ul. Głogowskiej 27. Dzięki temu hotel znalazłby się w ciągu kamienic wzdłuż ul. Głogowskiej, które należą do jednych z ładniejszych przykładów poznańskiej secesji.

Ażurowa, metalowa płyta miała biec wzdłuż ulicy Królowej Jadwigi, a od strony parku Drwęskich zamieniać się w pas zieleni. To 'Kurtyna ziemna' autorstwa Jarosława Kozakiewicza. Wizualizacja uwzględniała uwagi Marii Strzałko, miejskiego konserwatora zabytków, która powiedziała 'nie' wstępnemu projektowi artysty: kurtynie-nasypowi ziemnemu. Strzałko uznała za niedopuszczalny nasyp ziemny w tym miejscu, bo jej zdaniem 'tworzy sztuczną przegrodę i powoduje oddzielenie parku od ulicy'. Kozakiewicz postanowił więc zmodyfikować swój projekt. Nasyp ziemny od strony ulicy wykończył metalową, ażurową płytą, z oknami, przez które wpada światło. Od strony parku nasyp porasta zieleń. Okna w 'kurtynie' otworzyły zamkniętą przestrzeń, nie zburzyły przy tym kameralności części parkowej. Końcowy projekt - chciało go finansować Wielkopolskie Towarzystwo Zachęty Sztuk Pięknych - nie zyskał jednak sympatii ówczesnego wiceprezydenta Poznania Jerzego Stępnia. Wiceprezydent dał się przekonać miejskiemu konserwatorowi zabytków Marii Strzałko i architektowi miasta Andrzejowi Nowakowi.

Fot. Pracownia Mariusza Wrzeszcza

Młyn na Nadolniku powstał w XVIII w. Około 1820 r. przejęła go firma Pinn&Aronsohn i utrzymywała mniej więcej do 1918 r. W 1924 r. zabudowania spłonęły. Podpalił go sam właściciel i odbudował za pieniądze z odszkodowania. Tak powstał jeden z najnowocześniejszych młynów parowych w Wielkopolsce. Doprowadzono do niego nawet bocznicę kolejową.

Fot. modern construction systems

W 2007 r. teren na Nadolniku kupiła spółka Zielony Marcelin Bis. Planowała postawić tam kampus studencki, a stary młyn zaadaptować na restauracje, puby, sklepy i siłownię. Piotr Ryżyński, ówczesny prezes spółki Zielony Marcelin Bis, początkowo zapowiadał, że studenci wprowadzą się do kampusu w 2014 r. Plany się jednak odwlekały. Na przełomie 2014 i 2015 roku młyn palił się po raz drugi. Jeszcze w 2015 roku inwestor konsultował projekt kampusu z konserwatorem zabytków. W maju 2016 młyn strawił kolejny pożar, a kilka miesięcy wcześniej Zielony Marcelin Bis sprzedał młyn spółce Compact Apartments.

Fot. modern construction systems

Przy ul. Hetmańskiej miało stanąć wielkie centrum rozrywkowo-handlowe. Pierwotnie mówiono, że do wynajęcia będzie tutaj 70 tys. m kw., na których znajdzie się co najmniej 250 sklepów. To więcej niż w Avenidzie przy dworcu PKP. Już w 2014 roku inwestor, firma Echo Investment, zaczął się jednak wahać, czy kolejna galeria handlowa w Poznaniu się opłaca. Deweloper przebąkiwał, że w Metropolis sklepów będzie o połowę mniej, a zamiast nich pojawią się biura. Rok później był już wiadomo, że centrum handlowe na Łazarzu w ogóle nie powstanie. - Obecnie trwają prace nad nową koncepcją zagospodarowania tego terenu, a założona funkcja to zespół biurowy. Decyzja o zmianie przeznaczenia jest wynikiem analiz i obserwacji rynku - informował Wojciech Gepner z Echo Investment.

Metropolis

Sprawa działki przy Kupcu ciągnie się od lat. W 1997 r. Bąkowski nie przystąpił do spółki Kupiec Poznański, nie odsprzedał też swojej ziemi. Dom handlowy stanął, ale z wyrwanym narożnikiem od strony ul. Podgórnej. Tam na ruszcie obracają się kurczaki Bąkowskiego. W 2011 roku wydawało się, że wkrótce przejdą do historii. Bo Bąkowski dostał pozwolenie na budynek DB Corner - z handlem na parterze i biurami na pozostałych piętrach. Dwa lata później Miejska Pracownia Urbanistyczna przygotowała nawet plan miejscowy, zgodnie z którym miejsce budki z kurczakami zająć ma biurowiec, a dopóki nie powstanie - trawnik. A kurczaki przy Kupcu jak były, tak cały czas się kręcą.

To kolejna niezrealizowana inwestycja Dariusza Wechty. Tym razem chodzi o hotel, który miał powstać na działce na rogu ul. Dąbrowskiego i Roosevelta. Miał być wysoki jak stojące obok biurowiec Globisu i hotel Mercure. W środku centrum konferencyjne dla pół tysiąca osób i blisko 250 pokojów. W 'Wyborczej' napisaliśmy o tym po raz pierwszy w 2004 roku: 'Pusty od dziesięcioleci plac w centrum Poznania zmieni swój wygląd. W ciągu najbliższych dwóch miesięcy ruszą prace przy budowie nowego czterogwiazdkowego hotelu' - donosiliśmy. Trzy lata później pisaliśmy: 'Na zaniedbanym skwerku lada dzień pojawią się koparki. Na wiosnę przyszłego roku próg luksusowego hotelu przekroczą pierwsi goście'. Ale znów skończyło się tylko na zapowiedziach. Bo Wechta miał działkę, ale znaleźć operatora i zbudować hotel miał Austriak Manfred Pichler. Ich współpraca się jednak nie powiodła. Po różnych finansowych i sądowych perturbacjach Wechta odzyskał w końcu od Austriaka ponad 3 mln euro i działkę na rogu Dąbrowskiego i Roosevelta. Hotelu jednak nie postawił do dziś.

To miała być hala marzeń, na którą miało pójść kilkaset milionów z unijnego dofinansowania na lata 2014-2020. - Przede wszystkim chciałbym, żeby powstała w Poznaniu wielka sala wielofunkcyjna nad Wartą, taka, w której mogłyby się odbywać koncerty, kongresy. Rozmawiałem już o tym z prezydentem - mówił autor pomysłu Leszek Wojtasiak, ówczesny wicemarszałek województwa wielkopolskiego, odpowiedzialny za wdrażanie WRPO. W grę wchodził niezwykle efektowny projekt - np. obiekt rozpięty nad Wartą, oparty na obu brzegach rzeki w okolicach Chwaliszewa. Goście mogliby wewnątrz oglądać, przez przeszkloną podłogę, przepływającą pod spodem rzekę.

Według Wojtasiaka koszt inwestycji miał wynieść nawet 400-500 mln zł, a poziom dofinansowania osiągnąć nawet 85 proc. tej kwoty. - To jest bardzo ciekawy pomysł. Przy tak dużym zaangażowaniu unijnych środków dyskusja o zapewnieniu wkładu własnego jest zbędna. Wiadomo, że trzeba taką okazję wykorzystać - mówił Mirosław Kruszyński, wiceprezydent Poznania. - Jeśli taki projekt będzie kluczowy, miasto jako beneficjent przygotuje najpierw wielowariantowe studium, które pokaże, gdzie dokładnie i w jakiej formie taki obiekt może powstać. Za wcześnie mówić, że hala będzie spinać brzegi Warty, na tego typu pytania powinni odpowiedzieć eksperci - uważa Kruszyński. - Nie powinniśmy także już teraz zakładać, jakie dokładnie funkcje będzie pełnić hala. To także musi wyjść ze studium. Na razie więc mówmy po prostu o hali wielofunkcyjnej, która może powstać gdzieś w okolicach Warty - dodawał.

Chodzi o biura Wielkopolskiej Spółki Gazownictwa, które miały się mieścić w nowym budynku przy ul. Za Groblą. Nad projektem pracował Iron Tower Investment (szefem spółki jest Piotr Berełkowski, współautor projektu Starego Browaru). - Prace nad koncepcją architektoniczną się toczą. Jeżeli sfinalizujemy ostatecznie plan tej inwestycji, obiekt powstanie przy ul. Za Groblą, między starym biurowcem a Wartą, czyli przy ul. Ewangelickiej - mówił w 2011 roku Leszek Łuczak, rzecznik prasowy WSG. I dodawał: - Plany budowy nowego biurowca wynikają stąd, że ten, z którego dotąd korzystamy, przejęło Polskie Górnictwo Naftowe i Gazownictwo SA na siedzibę swego oddziału - Wielkopolskiego Oddziału Obrotu Gazem.