Bogaty zbiór dokumentacji poznańskich neonów z lat 60. zachował się w Wydziale Urbanistyki i Architektury UMP. Zbiory trafiły do Wirtualnego Muzeum Historii Miasta Poznania - cyryl.poznan.pl. - Do dokumentów wnioskodawca musiał dołączyć zdjęcie fragmentu fasady budynku z wyrysowanym projektem reklamy. Takie kolaże z wizerunkami słynnych neonów, tych mniej znanych i tych, o których nikt nie pamięta, publikujemy na CYRYLU razem z całą dokumentacją związaną z ich powstaniem i montażem. W wielu teczkach znajduje się ponadto bogata dokumentacja powojennej odbudowy, remontu lub budowy budynków, na których neon montowano, nowej aranżacji wnętrz sklepów czy witryn. Razem tworzą pokaźny zbiór materiałów archiwalnych dotyczących funkcjonowania miasta w latach 60. XX wieku, który będziemy sukcesywnie uzupełniali - pisze o zbiorach Danuta Bartkowiak. Na dalszych slajdach pokazujemy kilka z najciekawszych zrealizowanych projektów.
Ten budynek do dziś wiele osób nazywa "Santosem" - tak nazywała się mieszcząca na parterze kawiarnia. Ale równie charakterystyczny był neon, reklama proszku Ixi, postawiony tam na zlecenie fabryki Mydła i Kosmetyków "Lechia". Bardzo się spieszono, by reklama firmy rozbłysła na otwarcie Międzynarodowych Targów Poznańskich w 1966 roku. Autorem projektu był Stanisław Marciniec. Dziś w budynku mieści się Izba Skarbowa, a po neonie nie ma śladu.
Takich neonów były w Poznaniu trzy - gigantyczna figura Merkurego na Głogowskiej witała ludzi przyjeżdżających z południa, na pętli Ogrody - z zachodu, a na ul. Warszawskiej, na zajezdni autobusowej - ze wschodu.
Figura Merkurego była wpisana w kulę ziemską o średnicy ośmiu metrów. Merkury machał rękami, a "prosimy" i "witamy" zapalało się na przemian.
Archiwum MTP
Sam budynek przy dzisiejszej ulicy Święty Marcin tez nazywano "Telewizory". Powstał w latach 1958-60 według projektu Jerzego Liśniewicza i Henryka Grochulskiego. W parterze mieścił popularny salon radiowo-telewizyjny, stąd nazwa budynku i pochodzący z 1967 r. neon.
WAiU UMP
Przy Kantaka 10 do początku lat 60. mieścił się punktu usługowego Spółdzielni "Świt". Postanowiono go przerobić na sklep rybny i przy okazji zmodernizować sąsiedni sklep z dewocjonaliami firmy Veritas i ozdobić go neonem. Veritas wciąż tu jest, a w miejscu rybnego dziś sprzedają antyki.
WAiU UMP
Okno wystawowe "Dom Książki", ul. Czerwonej Armii 77 | 1965 | Wydział Urbanistyki i Architektury UMP
Nie wiadomo dokładnie, jaki był piewszy neon w Poznnaiu. - O latach przedwojennych wiem tylko z przekazów, że neonową reklamę miała fabryka Baczewskiego, produkująca we Lwowie neony. A na al. Marcinkowskiego działał zakład elektrotechniczny, który miał neony w ofercie. Po wojnie pierwszy neon, który Reklama robiła, to był "H. Cegielski Poznań" na placu Wolności w 1957 r. Następny, który mamy w rejestrze, powstał w 1958 r. To "odzież" na rogu 27 Grudnia i Kantaka, taki semafor, O-D-Z-I-E-Ż, z góry na dół - - wspominał w rozmowie z "Wyborczą" Piotr Heinze z firmy Reklama Neony, która w czasach PRL wykonywała neony w mieście.
Wydział Urbanistyki i Architektury UMP /poznan.cyryl.pl
Na zdjęciach neony przy ul. Fredry
- Neony w PRL-u były takie ciekawe, bo robili je zawodowi plastycy, artyści, wymyślali, żeby coś ładnego powstało. Z projektu robi się rysunki w skali jeden do jeden, i na warsztacie według tych rysunków powstają neony. Kupujemy w hucie długie rurki szklane i te rurki nad palnikami gazowymi formuje się w kształty. Następna operacja to pokrycie rurek od wewnątrz luminoforem, żeby się świeciły we właściwym kolorze. Następnie rurki podlegają obróbce próżniowej i napełnia się je gazem szlachetnym. Gazy, które się w neonach stosuje, to neon i argon. Jak się świeci na czerwono - to jest neon, a pozostałe kolory to argon - wspominał Heinze.
Materiał promocyjny
Materiał promocyjny
Dzisiejsza gazeta (e-wydanie)
Wszystkie komentarze