Sądzicie, że dzisiaj w Poznaniu powstaje wiele kościołów?

Kościół św. Marcina przed wojną wyglądał zupełnie inaczej, niż dziś. Wrażenie robiła 45-metrowa wieża, zwieńczona barokową kopułą, przystawiona do bryły świątyni od strony zachodniej w 1929 roku. Na wieży widniał zegar, wskazujący godzinę mieszkańcom Świętego Marcina i Alei Marcinkowskiego. Na wieży umieszczono cztery wysokie na 3 metry postacie św. Wojciecha , św. Stanisława biskupa oraz apostołów Piotra i Pawła. autorstwa Marcina Rożka. Na froncie wieży na osi Alei Marcinkowskiego umieszczono płaskorzeźbę Rożka, stawiającą postać św. Marcina na koniu oddającego połowę płaszcza żebrakowi. W nowej wieży zawisły trzy dzwony. Wieża została zniszczona w trakcie walk o Poznań zimą 1945 r.

W 1925 r. przebudowano wnętrze świątyni: cofnięto i zmniejszono pochodzący z XVII wieku ołtarz główny, przedłużono kaplicę św. Józefa, zbudowano nową zakrystię po stronie południowej. Kościół otrzymał też nowe polichromie, witraże i ambone, usunięto natomiast łuk triumfalny, a ustawiono nowy ołtarz św. Antoniego. Przebudowano również chór.

Od 1859 r. w ogrodzie przy kościele stał pierwszy na ziemiach polskich pomnik Adama Mickiewicza, wykonany przez Władysława Oleszczyńskiego. W 1904 r. zastąpiono kopią z brązu. Pomnik został zniszczony przez niemieckich okupantów w latach II wojny światowej.

W okresie międzywojennym parafia św. Marcina uchodziła za najbogatszą w Poznaniu - jej teren zamieszkiwali najbogatsi poznaniacy. W 1930 r. za proboszcza ks. prałata prof. Teodora Taczaka, kościół otrzymał nowe konfesjonały i stalle przy głównym ołtarzu, a także organy (grywał na nich Feliks Nowowiejski). W 1939 r. kościół został zamieniony na magazyn zrabowanych dzieł sztuki sakralnej. Spłonął zimą 1945 r.

W 1925 r. Winiary zostały włączone w granice Poznania. 8 grudnia 1927 r. zawiązał się komitet budowy kościoła na Winiarach pod protektoratem Prymasa Polski, kardynała Augusta Hlonda. Na czele komitetu stanął ksiądz Narcyz Putz, proboszcz parafii św. Wojciecha. W lipcu 1928 utworzono samodzielną parafię, obejmującą Winiary i wieś Piątkowo. W 1930 r. zakupiono grunt i rozpoczęto budowę kościoła według projektu inżyniera Stefana Cybichowskiego. Budowniczym świątyni była firma Edmunda Rychlickiego. 1 listopada 1930 r. Prymas Polski poświęcił kamień węgielny. Równo dwa lata później Prymas August Hlond konsekrował kościół, a rok później ukończono budowę wieży.

Na zdjęciu: Kościół parafialny św. Stanisława Kostki. Budowa, 1930 r.

W październiku 1941 r. Niemcy aresztowali księdza Edmunda Dolczewskiego, ostatniego kapłana w świątyni i zamknęli kościół. W latach 1941-1945 służył im jako składnica zboża, a potem magazyn książek i dykty. Okupanci zniszczyli wystrój kościoła. W trakcie walk o Poznań zimą 1945 r. mury i dach kościoła zostały przestrzelone, a wieża ustrzelona.

Na zdjęciu konsekracja kościoła, listopad 1932 r.

Parafia rzymskokatolicka św. Krzyża na poznańskim Górczynie powstała w 1929 roku, lecz pierwszą świątynię otwarto w 1931 r. - powstała w zaadaptowanym pawilonie zbudowanym na potrzeby Powszechnej Wystawy Krajowej. W tym samym roku rozpoczęto budowę nowej świątyni. Kościół ten został gruntownie przebudowany w latach 1974-1978 według projektu Aleksandra Holasa. Świątynię konsekrowano ostatecznie w 1978 roku.

Konsekracja kościoła św. Krzyża w Poznaniu, 1 listopada 1931. Fragment uroczystości. Widoczni m.in.: Prymas August Hlond (pod baldachimem) oraz jego kapelan ks. Nikodem Mędlewski (za Prymasem, pod baldachimem).

,,Kardynał Prymas Hlond erygował sześć nowych parafii na przedmieściach robotniczych i obrzeżach Poznania" - pisał 31 marca 1928 roku na pierwszej stronie L'Osservatore Romano, dziennik wydawany w Rzymie przez Stolicę Apostolską. Wśród erygowanych wówczas parafii była wspólnota pod wezwaniem. św. Jana Marii Vianneya na poznańskim Sołaczu. Została ona wydzielona z parafii św. Wojciecha.

Okazały kościół zbudowany został w latach 1928-1930 według projektu Stanisława Mieczkowskiego. Świątynię poświęcił 20 lipca 1930 roku kard. August Hlond. Kościół na wzniesieniu ma kształt rotundy, jej front zdobi sześciokolumnowy portyk, a kopułę wieńczy ażurowa latarnia. Jest to jedna z nielicznych w Polsce parafii, której patronuje św. Jan Maria Vianney, patron proboszczów.

Jest to kościół dwupoziomowy, jednonawowy, na planie prostokąta. Od południa przylega do bryły świątyni wieża na planie koła. Budynek dzisiejszego kościoła przy ulicy Stolarskiej powstał w latach 70-tych XIX wieku na potrzeby browaru o nazwie ,,Brovaria?. Potem w latach 1918-1929 mieściła się tu fabryka mebli. W 1932 r. erygowano nową parafię, której patronuje Michał Archanioł. Jako pierwszy udostępniono dolny kościół, przebudowany z pomieszczeń browanych. 18 stycznia 1938 r. konsekrowano kościół górny, kończąc adaptację budynku na potrzeby sakralne. Świątynia została poważnie uszkodzona podczas bombardowania przez alianckie samoloty 9 kwietnia 1944 r.

Neoromański kościół ewangelicko-reformowany, wzniesiony na rogu Półwiejskiej i Krysiewicza w latach 1838-1841 według projektu Karla Friedricha Schinkla. Budowla posiadała dwie wieże, została postawiona z żółtej cegły. W okresie międzywojennym nadal był świątynią wspólnoty ewangelickiej. Surowa szata architektoniczna kościoła była chwalona przez część niemieckiej opinii publicznej, która w smukłych wieżach dopatrywała się nawet podobieństwa do paryskiej Notre-Dame. Przez Polaków kościół nazywany był złośliwie ,,księżymi portkami?. Świątynia została zniszczona w 1945 r. na tyle poważnie, że po wojnie ruiny rozebrano.

Cerkiew powstała w 1924 z zaadaptowanej pruskiej stajni.  Została konsekrowana 13 kwietnia 1924. Do momentu wyświęcenia cerkwi poznańscy wyznawcy prawosławia, głównie Grecy, spotykali się w prywatnych domach. W latach 70. XX w. drewniane ściany obmurowano nadając świątyni dzisiejszy wygląd. Ponowna konsekracja po przebudowie miała miejsce w 1982.

Poznańskie kościoły były świadkami wielu podniosłych i szczęśliwych chwil w życiu mniej i bardziej znanych poznańskich rodzin. 1 grudnia 1936 r. na ślubnym kobiercu stanęli Adolf hrabia Poniński i Ruth Solańska.

Na zdjęciu: Ślub hrabiego Adolfa Ponińskiego z Ruth Solańską. Para młoda opuszcza kościół pod wezwaniem Serca Pana Jezusa w Poznaniu (Jeżyce) po ceremonii, 1 grudnia 1936.

Dużym powodzeniem, zwłaszcza wśród dzieci, cieszyła się tradycja szopek bożonarodzeniowych w poznańskich kościołach.

Szopka w kościele św. Wojciecha w Poznaniu, grudzień 1934.