Jacek Jaśkowiak vs Ryszard Grobelny. Przeżyjmy to jeszcze raz

Tak naprawdę kluczowe wydarzenie ma miejsce ponad rok przed wyborami. Latem 2013 r. Jacek Jaśkowiak - poprzednio kandydat ruchu My-Poznaniacy na prezydenta Poznania - wstępuje do PO.

Co ciekawe, Jaśkowiak zapewnia wówczas "Wyborczą", że nie interesuje go ponowny start w prezydenckim wyścigu. Twierdzi, że woli działać "z drugiego szeregu", niż przecinać wstęgi. Już prędzej byłby gotów rozważyć np. udział w wyborach do rady miasta czy nawet parlamentu.

Sytuacja zmienia się, kiedy rok później żaden z czołowych polityków Platformy nie chce być kandydatem na prezydenta, obawiając się wysokiej porażki z Grobelny. Kolejno odmawiają m.in. Filip Kaczmarek i Mariusz Wiśniewski.

I nagle w tym kontekście wraca nazwisko Jaśkowiaka.

Prezydent Ryszard Grobelny długo zwleka z ogłoszeniem decyzji, czy będzie kandydował na kolejną kadencję. Czyni to dopiero pod koniec czerwca. Czyli niecałe pięć miesięcy przed wyborami.

- Pragnę dalej służyć poznaniakom i pracować dla Poznania. To tu się urodziłem, wychowałem, poznałem miłość swojego życia - uzasadnia Grobelny w ratuszu podczas uroczystej sesji rady miasta z okazji imienin patronów Poznania.

Wydaje się, że polityczni rywale Grobelnego tylko czekali na ten ruch. W ciągu zaledwie tygodnia różne ugrupowania wskazują swoich kandydatów. Kandydatem PO, czyli teoretycznie najgroźniejszym przeciwnikiem Grobelnego, zostaje Jacek Jaśkowiak.

Kampania na dobre rusza po wakacjach. Z tym że w przypadku Ryszarda Grobelnego można odnieść wrażenie, że... nie prowadzi jej wcale. Ostentacyjnie nie przychodzi na pierwsze debaty. Na jednej z nich społecznicy prześmiewczo ustawiają kukłę Grobelnego.

Sondaż dla Radia Merkury sugeruje, że Grobelny wygraną ma jak w banku. Już samą rozpoznawalnością bije pozostałych na głowę. Na pytanie o kandydatów w wyborach na prezydenta Poznania blisko 50 proc. wymienia właśnie jego nazwisko. Jego rywali - zaledwie po kilka procent.

Mimo to Rafał Grupiński, szef wielkopolskiej PO, odważnie zapowiada: - To jest ostatnia kadencja prezydenta Grobelnego.

Jacek Jaśkowiak ma mocno pod górkę. Nie dość, że na początku kampanii jego nazwisko zna zaledwie 3 proc. poznaniaków, to jeszcze zalicza serię wpadek.

Przez kilka dni Jaśkowiak i jego sztab nie potrafią zdementować krążącej po Poznaniu plotki, jakoby Ryszard Grobelny dogadał się z Jaśkowiakiem i obiecał mu stanowisko wiceprezydenta.

Prawdziwa burza w PO wybucha po tym, jak Jaśkowiak idzie na spotkanie autorskie z okazji premiery wywiadu-rzeki z prezydentem. I daje się sfotografować w kolejce po autograf Grobelnego na książce. Zdjęcie szybko obiega internet.

Radny PiS Szymon Szynkowski vel Sęk kpi, że to "symbol, jak PO walczy o prezydenturę w Poznaniu". Szef poznańskiej PO Filip Kaczmarek przyznaje "Wyborczej": - Złapałem się za głowę, jak zobaczyłem to zdjęcie. Jaśkowiak wyszedł na petenta. Ja bym po tę dedykację nie poszedł.

Widząc, co się dzieje, Jaśkowiak zmienia strategię. Pod koniec kampanii coraz bardziej dystansuje się od Grobelnego. W długim wywiadzie dla "Wyborczej" mówi o nim: - Jest jak noworuski przedsiębiorca, który miasto ogląda z tylnego siedzenia limuzyny.

Kandydat PO ostro krytykuje m.in. bierność Grobelnego w sprawie dworca PKP, budowanie zbyt wielu centrów handlowych, zarzuca mu także cenzurowanie kultury. Prezydent przyczynił się bowiem do odwołania kontrowersyjnego spektaklu "Golgota Picnic".

Mimo to Grobelny - który w końcu zaczyna przychodzić na debaty i zręcznie odpiera na nich wszystkie zarzuty - pozostaje wyraźnym faworytem. Jacek Jaśkowiak zaklina rzeczywistość, mówi że wygra, chce nawet postawić 50 tys. zł u bukmachera (ten jednak przyjmuje tylko 200 zł na taki zakład).

Sondaże, w których Grobelny regularnie zbiera po 40 proc., ani drgną. Do czasu...

Niedziela, 16 listopada, wieczór wyborczy Ryszarda Grobelnego. Telewizja WTK tuż przed zakończeniem głosowania ma pokazać słupki sondażowych wyników exit poll. Jeszcze bez nazwisk. Prezydent Grobelny, rozluźniony i pewny swego, żartuje: - Przecież i tak wiadomo, czyj będzie najwyższy.

Jednak szybko rzednie mu mina. Jego słupek owszem, jest najwyższy, ale to tylko niecałe 30 proc. Potem oficjalne wyniki potwierdzą, że Grobelny dostał 28,6 proc., a Jacek Jaśkowiak - 21,5 proc. To niewielka różnica, biorąc pod uwagę, że Jaśkowiak ma szanse zebrać głosy wyborców lewicy i ruchów miejskich.

Gdzie podziali się wyborcy Grobelnego, którzy wcześniej w sondażach tak chętnie deklarowali poparcie dla prezydenta? - Najwyraźniej zostali w domach - przekonuje Grobelny dzień później. I zaznacza, że mimo wszystko czuje się faworytem II tury, skoro w I turze miał lepszy wynik niż Jaśkowiak.

Już przy pierwszej próbie zorganizowania debaty przed II turą lecą iskry. Sztab Ryszarda Grobelnego na prowadzącego wyznacza Przemysława Terleckiego, byłego rzecznika firmy Trigranit, która zbudowała nowy dworzec. Oburzony Jacek Jaśkowiak postanawia zbojkotować debatę: - To tak, jakbym ja zaproponował Ewę Wójciak!

W tramwajach MPK pojawiają się plakaty Grobelnego z nowym hasłem: "Brońmy niezależności Poznania". Z jego sztabu dziennikarze codziennie dostają "Newsletter Wyborczy Poznania". Można z niego m.in. dowiedzieć się, że Jaśkowiak serwuje "tłustą kiełbasę wyborczą", lub poczytać dywagacje, czy Jaśkowiak "pokazał język Platformie czy wyborcom".

Najostrzej jest podczas debaty w WTK. Prezydent Grobelny nokautuje rywala, wytykając mu sprawę spółki ze Szklarskiej Poręby. Nie dość, że pod kierownictwem Jaśkowiaka przyniosła 4,7 mln zł strat, to jeszcze Jaśkowiak złamał ustawę antykorupcyjną.

- A pan ile lat spędził na ławie oskarżonych? Ile razy miał pan postawione zarzuty? - odpowiada Jaśkowiak, przypominając sprawę Kulczykparku, ale nie dodając, że Grobelny ostatecznie został uniewinniony.

Jednocześnie Ryszard Grobelny i Jacek Jaśkowiak zabiegają o głosy wyborców, którzy w I turze głosowali na innych kandydatów.

Mocny głos poparcia Jaśkowiak dostaje od Tomasza Lewandowskiego z SLD i od społeczników Macieja Wudarskiego oraz Anny Wachowskiej-Kucharskiej. W I turze mieli łącznie aż 25 proc. głosów. W zamian Jaśkowiak podpisuje się pod ich postulatami.

Prezydent Grobelny szuka poparcia na prawicy. Z abp Stanisławem Gądeckim uzgadnia wspólną inwestycję w katedrze. Podpisuje porozumienie z kibicami Lecha Poznań. Pokazuje się w każdą niedzielę nie na jednej, tylko na co najmniej dwóch mszach.

Jednak Tadeusz Dziuba, kandydat PiS, nie udziela Grobelnemu jednoznacznego wsparcia. Z odsieczą przybywa za to Jarosław Gowin z Polski Razem. Specjalnie przyjeżdża do Poznania i mówi o Grobelnym, że ma "krystaliczny kręgosłup moralny", a Jaśkowiaka przyrównuje do Janusza Palikota.

Nadchodzi 30 listopada. Prezydent Grobelny z domu do lokalu wyborczego na Morasku jak zwykle jedzie ulicą... Franciszka Jaśkowiaka. Nie jest przesądny, nie wybiera innej drogi.

Na wieczorze Grobelnego tym razem mniej ludzi niż poprzednio. Żalą się, że niektórzy zapewne poszli tym razem do sztabu Jacka Jaśkowiaka. Spływają nieoficjalne wyniki exit poll, z których wynika, że to Jaśkowiak wygra II turę.

Tak też się dzieje. Kandydat PO zgarnia 59,1 proc. głosów i zostaje prezydentem Poznania. Jeszcze w I turze dostał 34 tys. głosów. W II turze - już 86 tys. Zrobił więc niesłychaną, 2,5-krotną "przebitkę".

Zwycięstwo Jaśkowiak świętuje najpierw w sztabie PO, a później w klubokawiarni Meskalina, w otoczeniu licznych miejskich aktywistów. Grobelny gratuluje Jaśkowiakowi sukcesu. A tydzień później, zgodnie z harmonogramem, przekazuje mu władzę w Poznaniu.