Festiwal Malta - tego nie przegap! [NAJLEPSZE WYDARZENIA FESTIWALU]

To już 26. edycja Malty. Żadna inna z poznańskich imprez nie eksplorowała miasta z takim rozmachem. Żadna nie przyciągnęła tylu artystów z różnych stron świata. I chyba żadna nie kojarzy się z Poznaniem równie mocno.

Malta to dziś już nie tylko teatr - to również akcje uliczne, muzyka, taniec, dyskusje, cykl całorocznych działań z mieszkańcami.

Dokąd warto się wybrać w ciągu najbliższych trzynastu festiwalowych dni?

Sypiąc barwny proszek z rozpylacza przypominającego gaśnicę. Z woreczka zawieszonego na biodrach. Gwałtownym rzutem prosto z miski. Albo rozmazując go ręką po twarzach. Jak jeszcze można zmienić uliczny tłum w przesycony kolorami obrazek?

Wie francuska grupa Artonik. Jej widowisko "The Color of Time" otworzy dziś o godz. 19 festiwal Malta. Pochód aktorów i widzów - inspirowany hinduskim świętem Holi - przejdzie od placu przed Teatrem Polskim na Plac Wolności. (Na półtorej godziny zamknięta zostanie ul. 27 Grudnia i fragment ulicy przy pl. Wolności - od nr 1-10).

W pochodzie może wziąć udział każdy! Organizatorzy radzą, żeby założyć wygodne buty i ubrania - najlepiej białe, na których widać kolorowy puder. Zapewniają, że barwnik całkowicie się spiera (choć przed wrzuceniem do pralki radzą oczyścić je "na sucho"). O godz. 11 w Generatorze Malta - rozgrzewka przed pochodem. Poprowadzą ją członkowie zespołu Artonik.

W "Sali samobójców" ostrzegał, że łatwo zgubić się między realnym a wirtualnym światem. Zwłaszcza wtedy, gdy jest się młodym, wrażliwym człowiekiem. W "Mieście 44" przypominał o młodych i wrażliwych ludziach z innego czasu. O pokoleniu, które za życia trafiło do piekła. Wielu krytyków zarzucało mu, że z Powstania Warszawskiego zrobił coś na kształt gry komputerowej. Jak jednak lepiej opowiedzieć o wojnie młodej publiczności, dla której wirtualny świat to prawdziwe życie?

Podczas tegorocznej Malty reżyser Jan Komasa - poznaniak z urodzenia, rocznik 1981 - zabierze nas w podróż do czerwca 1956 r. Bohaterskiego powstania poznaniaków przeciw komunistycznej władzy sprzed 60 lat reżyser nie może pamiętać. Ale mówi, że ma w głowie obrazek innego tłumu - protestującego pod Pomnikiem Poznańskiego Czerwca w latach 80.

To właśnie w tym miejscu 28 czerwca o godz. 22 zobaczymy jego multimedialne plenerowe widowisko "Ksenofonia. Symfonia dla Innego" - połączenie tańca, obrazów i muzyki. Do współpracy zaprosił choreografa Mikołaja Mikołajczyka, Bartka Wąsika i Miłosza Pękalę z zespołu Kwadrofonik i Royal String Quartet.

- Chcielibyśmy stworzyć coś, co oddaje ducha rewolucji. Ale też ducha odwagi do bycia sobą, bycia Innym - mówi reżyser.

O Czerwcu 1956 r. opowie na Malcie także poznański zespół-legenda - Teatr Ósmego Dnia. W sobotę 25 czerwca na Dziedzińcu Urzędu Miasta aktorzy pokażą swój premierowy spektakl "Gniew". Choć artyści Ósemek wykorzystują w spektaklu archiwalne materiały związane z Poznańskim Czerwcem 1956, pytają na scenie także o współczesność. Zastanawiają się, czy gniew, który kazał ludziom wyjść na ulicę z powodu biedy, wciąż się w nas tli. I pytają, czy wciąż może nas połączyć zwykła ludzka solidarność.

Jego spektakle powstają z niezgody na świat. Pippo Delbono na scenę zaprasza aktorów, którzy mają za sobą bezdomność, pobyty w szpitalach psychiatrycznych, więzieniach. Razem z nimi mówi nam za każdym razem coś ważnego. Mówi w sposób zachwycający.

W 2011 r. na Malcie w spektaklu "After the Battle" kwestionował wygodne przekonanie, że żyjemy w spokojnych czasach. Podczas kolejnych wizyt w Poznaniu opowiadał o bezduszności wielkiego koncernu. O granicach "normalności". O odchodzeniu.

Przywieziony na tegoroczną Maltę spektakl "Orchidee", jak wyznaje sam reżyser, wyrasta z "witalnego, wszechogarniającego pragnienia, by mimo wszystko wciąż pisać i mówić o miłości". To także próba zatrzymania naszego wspólnego czasu.

Lotte van den Berg - to jej zawdzięczamy kształt tegorocznego Idiomu. Hasło przewodnie Malty zmienia się co roku. Tym razem skupimy się na "Paradoksie widza". Na niezwykłej energii (a może przestrzeni?), która wytwarza się między sceną a widownią. Czy ta magia wciąż działa w XXI w., czy tylko się nawzajem oszukujemy? Co ważnego możemy dziś dla siebie zrobić dzięki teatrowi?

Te zależności będą badać m.in. spektakle przywiezione na Maltę przez holenderską reżyserkę. W "Wasteland" Lotte van den Berg nawiązuje do powieści "Hańba" J.M. Coetzeego, opowiada nam m.in. o zwyczajności i przemocy. Spektakl, grany zawsze gdzieś na peryferiach miasta w Poznaniu zobaczymy na Moście Jordana dwukrotnie - 24 i 25 czerwca o godz. 19.

W pierwszy festiwalowy weekend, a potem też od 24 do 26 czerwca, kuratorka Malty zaprosi nas na niezwykły spektakl-rozmowę na Plac Wolności. Cykl projektów "Building Conversations", czerpiący z technik konwersacyjnych różnych kultur, Lotte van den Berg tworzy sama albo przy pomocy zaproszonych przez siebie moderatorów.

Idiom to także sztuki wizualne. Naszej "bezpiecznej" rzeczywistości i fenomenowi strachu będzie się przyglądał w Sali Wielkiej CK Zamek niemiecki artysta Julian Hetzel. Czy to prawda, że na każdą okoliczność mamy dziś gotową aplikację?

Wierzą w kontrolowany chaos. Ich metodą na widza jest ogłuszenie: błyskawiczny i brutalny atak na wszystkie zmysły. Podczas tegorocznej Malty z pewnością warto zobaczyć japońską grupę Miss Revolutionary Idol Berserker. Organizatorzy ostrzegają, że spektakl "Extreme Voices" nie jest zalecany osobom, które cierpią na klaustrofobię, astmę, epilepsję lub są wrażliwi na światło stroboskopowe. Jakie piekło jest w stanie rozpętać w ciągu godziny ta grupa?

Zespół założyła tokijka Toco Nikaido. W przedstawieniach, które przypominają japoński teatr uliczny sprzed pół wieku, dają nam posmak tego, jak odczuwają absurdy współczesności. Przypominają, że jesteśmy ciągle on-line. Poprzez smartfony i nowe media dociera do nas ogłupiający nadmiar informacji, które wywołują w nas szybko wypalające się emocje. Zanim zdążymy się upić jakimkolwiek przeżyciem - już odczuwamy skutki towarzyszącego mu kaca i musimy udać się dalej w poszukiwaniu nowych bodźców.

Artystów inspiruje japońska popkultura. Wdzięcznym źródłem do naśladowania są dla nich otagei - tańce o charakterze rytuału, wykonywane przez japońskich miłośników idoli, gwiazdek muzyki czy aktorów, podkładających słowa do produkcji anime.

Groteskowa forma "Extreme Voices" jest połączeniem spektaklu, koncertu pop i ekstremalnego przeżycia na granicy wytrzymałości. Występy odbędą się 17 i 18 czerwca o godz. 16 i 20 w Scenie Roboczej przy ul. Grunwaldzkiej 22 (w dawnym kinie Olimpia). W sobotę 18 czerwca o godz. 13 będzie można spotkać się z grupą na Placu Wolności.

Na tegorocznej Malcie także poznańskie zespoły i ośrodki mają swoją mocną reprezentację. Jak co roku osobną wyspą będzie Stary Browar Nowy Taniec i zaproszeni goście. Wróci opowieść o pewnej Niemce, która mieszkała w Poznaniu w czasie II wojny światowej. Dzięki przypadkowo odnalezionej korespondencji wskrzesili ją twórcy spektaklu "Wera V.".

Na Malcie będzie też przegląd najciekawszych wydarzeń z repertuaru m.in. Teatru Nowego i Teatru Polskiego, Republiki Sztuki Tłusta Langusta, Sceny Roboczej, Baraku Kultury i Polskiego Teatru Tańca. - W tym roku poszerzamy jeszcze bardziej formułę o ośrodki na mapie kulturalnej Poznania: Perfex, Centrum Amarant, Meskalina - zapowiada rzecznik Malty, Mikołaj Bylka.

W ramach Malty wrócą też "Historie kuchenne" - jeden z najciekawszych ubiegłorocznych spektakli o naszej małej ojczyźnie. Akcja rozgrywa się w Zamku - miejscu, gdzie od symboli i oddechu przeszłości robi się duszno. Przedstawienie Agaty Elsner i Marty Jagniewskiej odczarowuje wielkopolską, cesarsko-nazistowsko-komunistyczną przeszłość. Na cel reżyserki wzięły sobie właśnie te przestrzenie, bo labiryntowe korytarze pokryte przez nazistów kosztownymi i krzykliwymi marmurami jak żadne inne miejsce nadają się do spektaklu chodzonego.

Po drodze mijamy scenki z małej historii, jaką przegapiają szkolne podręczniki. Słuchamy opowieści klaczy Kasztanki o perwersyjnej miłości do pewnego wielkiego Polaka. Przypominamy sobie o siermiężności i kalekim futuryzmie doby PRL-u, podglądanych przez pryzmat ubogich środków spożywczych. Jemy chlebki, pijemy wódkę zagryzając ogórkiem, odpalamy zimne ognie. Patrzymy, jak kelner rozbija kukłę Artura Greisera. I wiemy, że właśnie takiej historii powinni nas uczyć w szkole. ?Historie kuchenne? będzie można odkryć w Zamku 27 i 28 czerwca o godz. 22.

Nie zna Malty ten, kto nigdy nie był w Generatorze. Festiwalowe serce bije od kilku lat na Placu Wolności - to tu staje muzyczna scena, strefa dla dzieci, tu odbywają się darmowe spektakle (w tym roku będzie królował kabaret i stand-up) czy Silent Disco.

Ale Generator to nie tylko miejsce - także idea odkrywania miasta. W tym roku w ramach Malty będzie można zwiedzić wnętrza wybranych poznańskich pustostanów. Nawet nocą! - Chcemy naświetlić puste miejsca i zapytać, co mogłoby się wydarzyć w ich "życiu po życiu" - tłumaczą twórcy cyklu "Luka w mieście".

Ciekawie zapowiada się też rozmowa o miejskich nieużytkach (21 czerwca, godz. 17, Plac Wolności), czy wystawa "Jak oswoić tymczasowość?" (wernisaż 21 czerwca o godz. 19 na Placu Wolności).

Nie są esencją, ale dodają festiwalowi smaku. Koncerty - bez nich trudno wyobrazić sobie dziś Maltę.

Muzyczny cykl rozpoczną dziś wieczorem na Placu Wolności Ballady i Romanse i ich "Córki dancingu". W przyszłym tygodniu w Generatorze usłyszymy Muchy z "Powracającą falą", czyli muzycznymi wspomnieniami z dawnego Jarocina. Będzie też Julia Marcell z materiałem ze swojej najnowszej płyty "Proxy". Będą koncerty w ogrodach na Wildzie i Łazarzu, muzyczne projekty w pustostanach i nowości. Do Poznania przyjedzie m.in. australijski skład Ginger and the Ghost, mieszający pop, elektronikę i tradycyjne instrumenty. Jego występy to teatralne show w niezwykłych kostiumach. Na dniach wydadzą swój pierwszy album - "Rituals".